Voor de verwerking van stikstof geldt sinds 1 januari 2007 een systeem van mestverwerkingscertificaten.
Waarvoor krijgt u mestverwerkingscertificaten?
U kan enkel mestverwerkingscertificaten krijgen voor de verwerking van dierlijke mest die geproduceerd werd op een exploitatie in het Vlaamse Gewest.
Het Mestdecreet (BS 29 december 2006, gewijzigd bij decreet van 23 december 2010, BS 18 januari 2011) beschrijft verwerking vanaf 1 januari 2010 als:
- het exporteren van pluimveemest of paardenmest
- het exporteren van andere dierlijke mest dan pluimveemest of paardenmest, op basis van een expliciete en voorafgaande toestemming van de bevoegde autoriteit van het land of de regio van bestemming
- het behandelen van dierlijke mest of andere meststoffen, waarna de stikstof en de fosfor, die aanwezig is in de dierlijke mest of in de andere meststoffen, een van de volgende behandelingen ondergaat:
- de stikstof wordt niet opgebracht op landbouwgrond in het Vlaamse Gewest, behalve in tuinen, parken en plantsoenen
- de stikstof wordt behandeld tot stikstofgas
- de stikstof wordt behandeld tot kunstmest
De Mestbank reikt dus mestverwerkingscertificaten uit aan mestverwerkingsinstallaties voor de hoeveelheid stikstof uit Vlaamse dierlijke mest die ze hebben verwerkt.
Ook landbouwers die hun pluimvee- of paardenmest exporteren en mestverzamelpunten die opgeslagen Vlaamse pluimvee- of paardenmest exporteren, krijgen hiervoor mestverwerkingscertificaten.
Ook voor de export van andere Vlaamse dierlijke mest krijgen landbouwers mestverwerkingscertificaten, op voorwaarde dat de mest met een expliciete en voorafgaande toestemming van het land of de regio van bestemming geëxporteerd wordt.
Sinds 1 januari 2013 gelden er extra verplichtingen voor het wegen en analyseren van mest in het kader van mestverwerking. Meer info hierover vindt u in de rubriek
massa- en nutriëntenopvolging bij mestverwerking.
Wanneer worden de mestverwerkingscertificaten uitgereikt?
De Mestbank reikt op regelmatige tijdstippen de mestverwerkingscertificaten uit. Ze opent hiervoor een 'certificatenrekening' voor iedereen die mestverwerkingscertificaten krijgt of overdraagt.
-
Mestverwerkingscertificaten die aan landbouwers worden uitgereikt voor de export van hun dierlijke mest, bezorgt de Mestbank maandelijks.
-
Overige mestverwerkingscertificaten reikt de Mestbank één keer per jaar uit en dat ten laatste op 31 mei van het daaropvolgende jaar. Voor de
berekening van die mestverwerkingscertificaten moet de Mestbank immers de gegevens van de jaarlijkse aangifte verwerken.
Waarvoor dienen mestverwerkingscertificaten?
U kan uw mestverwerkingscertificaten gebruiken om te voldoen aan de mestverwerkingsplicht. U kan ze ook vrij verhandelen tussen landbouwers, mestverzamelpunten en mestverwerkingseenheden.
Voldoen aan de mestverwerkingsplicht
U kan uw mestverwerkingscertificaten gebruiken om te voldoen:
- aan de mestverwerkingsplicht van het jaar waarin de mest is verwerkt
- aan de mestverwerkingsplicht van het jaar dat vooraf gaat aan het jaar waarin de mest is verwerkt.
Voorbeeld
Mestverwerkingscertificaten die u krijgt voor de verwerking van mest in 2011, kan u dus gebruiken om te voldoen aan de verwerkingsplicht van het jaar zelf (2011) of aan de mestverwerkingsplicht van het vorige jaar, namelijk 2010.
Als u gebruikmaakt van mestverwerkingscertificaten, die u kreeg voor de verwerking of export in een bepaald jaar om te voldoen aan de verwerkingsplicht van het jaar ervoor, moet u dit aan de Mestbank melden.
Dat kan via het Mestbankloket of via het formulier 
Formulier
Overdracht van mestverwerkingscertificaten naar uw eigen rekening van een ander jaar. De 
toelichting bij dat formulier vindt u hier.
Vrij verhandelen
U kan uw mestverwerkingscertificaten vrij verhandelen tussen landbouwers, mestverzamelpunten en mestverwerkingseenheden. De overdrachten van mestverwerkingscertificaten worden geregistreerd bij de Mestbank. Meer informatie vindt u in de rubriek Verhandelen of overdragen van mestverwerkingscertificaten.
Mestverwerkingscertificaten (MVC)-rekening
De Mestbank zet verder in op de digitalisering van haar dienstverlening. Daarom verstuurt ze sinds 2015 geen overzichten van de mestverwerkingscertificatenrekeningen meer per post. De MVC-rekeningen kunt u raadplegen op het
Mestbankloket. U kunt daar deze verrichtingen op uw MVC-rekeningen bekijken:
- toekenning van nieuwe MVC
- overdrachten van MVC van of naar uw rekening (zowel de overdrachten die via het Mestbankloket of via formulieren werden ingediend)
- annuleringen
- rectificaties
Daarnaast geeft het overzicht ook duidelijk het saldo op de MVC-rekeningen weer. Dat saldo is het totaal aantal MVC pluimvee en MVC niet-pluimvee dat u bezit op het moment dat u uw MVC-raadpleging raadpleegt.
Hoe kan ik bewaar indienen tegen de toekenning of overdracht van MVC?
Bent u niet akkoord met een of meerdere transacties op uw MVC-rekening of werden er transacties niet uitgevoerd? Als u meent dat er een fout is gebeurd bij de toekenning of overdracht van uw mestverwerkingscertificaten, kan u hiertegen
bezwaar indienen.
- Hoe? Met een aangetekende brief
- Wanneer? Binnen de 30 kalenderdagen na de
uiterste datum voor de toekenning of binnen de maand na de overdracht.
- Het adres hiervoor is:
Vlaamse Landmaatschappij
T.a.v. de gedelegeerd bestuurder
Koning Albert II-laan 15
1210 Brussel
Mestverwerkingsplicht: wie moet mest verwerken?
Er zijn alsmaar minder afzetmogelijkheden voor dierlijke mest. Zeker nu Vlaanderen als volledig kwetsbaar gebied is aangeduid, zal mestverwerking verder uitgebreid moeten worden.
Om de verwerkingsplicht realistisch en haalbaar te houden, wordt de te verwerken hoeveelheid gebaseerd op de omvang van het mestoverschot van de landbouwers en op de mestdruk (de hoeveelheid geproduceerde stikstof per hectare) van iedere regio.
Om rekening te houden met de schaalnadelen voor kleine familiale bedrijven is, wat de omvang betreft, deze verwerkingsplicht enkel van toepassing voor landbouwers met een te verwerken hoeveelheid stikstof van meer dan 5000 kg.
Wat de mestdruk betreft, wordt de mestverwerkingsplicht opgelegd per gemeente. Alle gemeenten worden ingedeeld op basis van de nettoproductie van stikstof uit dierlijke mest en de afzetmogelijkheden van dierlijke mest.
Afhankelijk van die indeling moeten landbouwers een basispercentage van het forfaitaire netto stikstofoverschot verwerken.
Is de productiedruk in de gemeente:
- kleiner dan of gelijk aan 170 kg/ha: dan is het basispercentage 10 %;
- hoger dan 170 en lager of gelijk aan 340 kg/ha: dan is het basispercentage 20 %;
- hoger dan 340 kg/ha: dan is het basispercentage 30 %.
Voor landbouwers met exploitaties in gemeenten met een verschillende klasse van productiedruk, wordt een gewogen gemiddeld basispercentage berekend op basis van het aandeel van de nettoproductie in elke gemeente.
Daarenboven wordt het basispercentage nog vermeerderd met een verwerkingsplicht van 0,6 % per volle schijf van 1000 kg netto stikstofoverschot van de landbouwer.
Het te verwerken percentage is maximaal gelijk aan 60 % van het netto stikstofoverschot van de landbouwer.
Voorbeeld
Landbouwer met 2000 mestvarkens met driefasevoedering in traditionele stal met mengmest, 5 ha maïs. Productiedruk gemeente hoger dan 340 kg/ha.
Bruto stikstofproductie: 21 800 kg N
Netto stikstofproductie: 15 960 kg N
Afzetmogelijkheden eigen gronden: 850 kg N
Netto stikstofoverschot: 15 110 kg N
Verwerkingsplicht = basispercentage van 30 % + 0,6 % vermenigvuldigd met de 15 volle schijven van 1000 kg netto stikstofoverschot = 30 % + 0,6 % x 15 = 39%
Te verwerken: 39 % x 15 110 kg N = 5 893 kg N
Specifieke eisen
Voor de procedures bedrijfsontwikkeling na bewezen mestverwerking en de overname van nutriëntenemissierechten (NER) op voorwaarde van mestverwerking, gelden specifieke eisen op het vlak van mestverwerkingsplicht.
Hoe voldoet u aan uw mestverwerkingsplicht?
Een landbouwer kan aan zijn mestverwerkingsplicht voldoen door:
- mestverwerkingscertificaten, die de Mestbank uitreikt voor export en mestverwerking, te verwerven.
- ervoor te kiezen om minder mest te produceren
- een equivalent aan nutriëntenemissierechten definitief te laten annuleren.
Hieronder vindt u meer uitleg over de mestverwerkingscertificaten.
Afkomst mestverwerkingscertificaten
De mestverwerkingscertificaten mogen voor maximaal 5.000 kg netto N afkomstig zijn van pluimveemest die werd geproduceerd door een andere landbouwer. Buiten die beperking kan de mestverwerkingsplicht voor 100 % ingevuld worden via mestverwerkingscertificaten, verkregen door export of verwerking van mest van een ander bedrijf.
Voor welke jaren kan u de mestverwerkingscertificaten inzetten?
Mestverwerkingscertificaten kan u gebruiken om te voldoen aan de mestverwerkingsplicht van:
- het jaar waarin de mest verwerkt is
- het jaar voorafgaand aan het jaar waarin de mest verwerkt is.
Uitzonderingen:
Verhandelen of overdragen van mestverwerkingscertificaten
Mestverwerkingscertificaten zijn vrij verhandelbaar. De overdrachten (via het Mestbankloket of via formulieren) moeten gebeuren binnen de wettelijke termijnen.
Als u als landbouwer mest aanvoert naar een mestverwerkingsinstallatie of een verzamelpunt dat exporteert, zullen de mestverwerkingscertificaten die de Mestbank aan hen toekent, niet automatisch aan u worden overgedragen. Als u zich in die situatie bevindt, raden we u dan ook ten stelligste aan om
sluitende afspraken en contracten te maken met de installatie die uw aangevoerde mest verwerkt of exporteert.
Mestbankloket
U kunt op het Mestbankloket uw MVC-rekening bekijken en MVC's verhandelen. Bekijk hier de
handleiding van het MVC-loket.
Toch liever op papier? Hier vindt u de formulieren voor de overdrachten van MVC's:
Relevante wetgeving
- Art. 29 van het Mestdecreet
- Besluit van de Vlaamse Regering betreffende de mestverwerking van 10 oktober 2008.