Het kunstwerk staat op een plek waar de Vlaamse Landmaatschappij (VLM)
een archeologisch proefsleuvenonderzoek uitvoerde alvorens in 2011
waterbufferbekkens aan te leggen voor de ruilverkaveling Jesseren.
Tijdens het onderzoek vond men Gallo-Romeinse
nederzettingsresten die zwaar geërodeerd waren. Ondanks deze erosie werden er
verschillende sporen van heel wat Romeinse voorwerpen aangetroffen . Naast
afvalkuilen, een mogelijke poel en een crematiegraf, kwam ook een waterput in
Maastrichtersteen (mergelsteen) aan het licht. De gevonden informatie duidt erop
dat op deze plek tussen 150 en 300 na
Chr. (Gallo-Romeinse periode) al mensen woonden en werkten in de schaduw van de
Romeinse stad Tongeren.
De VLM maakte de gevonden informatie toegankelijk voor
iedereen en wil hiermee samen met de
ruilverkaveling Jesseren het draagvlak voor archeologie vergroten via een uniek
archeologisch kunstwerk.
De ‘landmark’ bestaat uit drie onderdelen. Het eerste is
een eigentijdse wegwijzer met daarin de vormen van de grafgiften
uit het gevonden crematiegraf uitgefreesd.
De wegwijzer leidt je naar een tweede onderdeel, de archeologische
oriëntatietafel, die zich bevindt op een rust- en picknickplaats. Deze is
opgebouwd uit een betonnen sokkel in de
kleur van de Maastrichtersteen, met daarboven drie cirkelvormige elementen in cortenstaal.
De vorm verwijst naar de teruggevonden Gallo-Romeinse
waterput. Het informatiepaneel van de oriëntatietafel vertelt over de
Gallo-Romeinse site, maar ook over zeven andere interessante archeologische
locaties in de omgeving.
In de helling van het grote waterbufferbekken, waar de waterput ontdekt werd, staat het derde onderdeel
van de landmark met daarop het Latijnse woord ‘aqua’ en een pijl die naar de
bodem wijst. Water is de ‘blauwe’ draad doorheen het verhaal van deze unieke
plek. De waterbufferbekkens kwamen er immers door de aanhoudende wateroverlast
voor de buurtbewoners. Erosie van de bodem én de wateroverlast, zorgden voor
aftopping van de archeologische site. Het is een wonder dat de waterput nog
gevonden werd, maar de vondst maakt het waterverhaal zeker compleet!
Om het waterverhaal te benadrukken, werd in de oriëntatietafel de volgende tekst van Vergilius uitgefreesd:
‘Claudite iam rivos, pueri sat prata biberunt’, wat zoveel betekent als ‘Sluit
de watertoevoer af jongens, de velden hebben genoeg gedronken’.
Dankzij een eigentijdse inrichting en educatie geven we deze
plek terug de betekenis en aandacht die ze verdient! Ben je benieuwd? Kom dan
beslist een kijkje nemen in Jesseren!
Met dank aan de stad Borgloon en het ruilverkavelingscomité Jesseren.