Korte Inhoud
De Wijers is een streek in Limburg waar de échte natuurliefhebber thuis is. De vijvers – bij ons heten ze wijers – zijn een paradijs voor heel wat zeldzame planten en dieren. Ze vormen een adembenemend decor om in te wandelen en te fietsen. Het bijzondere lappendeken van vijvers ontstond door het kweken van vis. Eerst door kloosterlingen, later door commerciële viskwekers. Ingenieuze systemen van dijken en grachten creëerden snoeren van aaneengeschakelde vijvers in en langs de beken. Ook vandaag nog worden heel wat vijvers gebruikt voor de viskweek. De vijvers en vennen in De Wijers zorgen zo voor een unieke fauna en flora. Naast vijvers vind je hier ook uitgestrekte glooiende heidelandschappen, beekvalleien en bossen.
Met de statige Abdijsite Herkenrode, historische parken - zoals Kelchterhoef, Hengelhoef en Bovy - en indrukwekkende kastelen ademt De Wijers geschiedenis. De streek heeft dan ook heel wat toeristische trekpleisters: van Circuit Zolder tot Bokrijk en van Schulensmeer tot het mijnverleden. Het is die combinatie van water, natuur en cultuur die de streek zo bijzonder maakt.
De Wijers is een bijzonder waardevol natuurgebied, zelfs op Europese schaal. Zo belangrijk zelfs, dat grote delen van het gebied in het Natura2000-netwerk zijn opgenomen en door de Europese Unie extra beschermd worden. Het waterlandschap biedt dan ook een thuis aan heel wat zeldzame dieren en planten, zoals de roerdomp – een mysterieuze reigerachtige – en de minuscule boomkikker. Zonder de vijvers, rietvelden en heide in De Wijers zouden soorten als de roerdomp, woudaap of boomkikker misschien al uitgestorven zijn in Vlaanderen.
Voorgeschiedenis
De Vlaamse Landmaatschappij nam in 2007 de trekkersrol over van het Regionaal Landschap Lage Kempen en kreeg het mandaat voor de coördinatie van het plattelandsproject 'De Wijers'. Om de troeven van De Wijers te behouden en nog te versterken, startten in 2008-2009 14 partners samen het project De Wijers op.
In 2010-2011 voegden zich hier nog drie organisaties bij. Met het project willen deze 17 partners waken over de toekomst van De Wijers. In het kader van een integraal plattelandsproject van Vlaamse Landmaatschappij Limburg werd een basisvisie uitgewerkt die moet fungeren als kapstok en voedingsbodem voor het uitwerken van initiatieven en ambities in de regio. De bedoeling is met een brede groep betrokken partijen samen te werken aan de uitbouw van deze visie.
Op 3 maart 2016 werd in het Kasteel van Bokrijk het Uitvoeringsprogramma De Wijers ondertekend door alle 17 partners. Het uitvoeringsprogramma bevat een ruimtelijke visie op het gebied, een aantal strategische en operationele doelstellingen en een lijst van 150 concrete acties (gewenst, lopend of geprogrammeerd) die de verschillende partners zullen uitvoeren tijdens de komende jaren.
In 2016 droeg de Vlaamse Landmaatschappij de algemene coördinatie van het project De Wijers over aan de provincie Limburg die siindsdien – samen met de 19 partners – De Wijers verder uitbouwt en ontwikkelt.
Stand van zaken
Sinds 2017 focust de VLM zich op de realisatie van het uitvoeringsprogramma De Wijers door de inzet van haar instrumentarium. Het landinrichtingsproject De Wijers werd in verschillende projecten opgesplitst zodat een gerichtere aanpak mogelijk is:
Oppervlakte
ca. 26.000 ha
Situering
De Wijers bevindt zich in centraal-Limburg, nabij de steden in Hasselt en Genk.
Partners
- Vlaamse Landmaatschappij
- Provincie Limburg
- Regionaal Landschap Lage Kempen
- Toerisme Limburg vzw
- Stad Genk
- Stad Hasselt
- Gemeente Heusden-Zolder
- Gemeente Houthalen-Helchteren
- Gemeente Zonhoven
- Gemeente Diepenbeek
- Gemeente Lummen
- Agentschap voor Natuur en Bos
- Departement Omgeving
- Natuurpunt vzw
- Limburgs Landschap vzw
- Boerenbond
- European Landowners Organization
- Bokrijk
- Integraal waterbeleid Demerbekken
Projectoproep uitvoeringsinitiatieven De Wijers
Uitvoeringsinitiatieven zijn kleinschalige en kortlopende projecten die mee de doelstellingen voor De Wijers helpen realiseren. De projecten die na selectie in aanmerking komen, kunnen rekenen op een Vlaamse subsidie van 50% en worden binnen de twee jaar afgerond. Een projectoproep, die past binnen de uitvoering van een van de drie landinrichtingsprojecten De Wijers, heeft de bedoeling om het indienen van lokale en uitvoeringsgerichte initiatieven te stimuleren. Projecten moeten bijdragen aan de zichtbaarheid, beleefbaarheid en aanwezigheid van water in het landschap van De Wijers.
Bijkomende informatie