Voorgeschiedenis
Vanuit het kabinet voor Plattelandsbeleid werd aan het Interbestuurlijk Plattelandsoverleg (IPO) gevraagd om een advies te formuleren met betrekking tot kwaliteit en bereikbaarheid van voorzieningen voor welzijn en gezin. Dit werd goedgekeurd door het Bestuurlijk Overleg van 11 december 2006.
IPO stelt dat de voornaamste problemen met betrekking tot welzijn en zorg in een rurale omgeving te maken hebben met het gebrek aan of de beperkte doorstroming van toegankelijke informatie, het kunnen aanbieden van de nodige deskundigheid op het platteland en een aantal noodzakelijke voorwaarden rond infrastructuur, verenigingsleven en het sociaal leven. Het IPO-advies werd geformuleerd rond vier pijlers. Eén van de pijlers betreft het: "werken aan een stevig lokaal netwerk via dorpsnetwerken".
Stand van zaken
De oproep werd gelanceerd op 15 maart en de promotoren hadden de mogelijkheid om projectvoorstellen in te dienen tot 15 september 2007. De jury selecteerde 7 projecten op 4 oktober 2007.
Beschrijving
De oproep heeft als doelstelling het stimuleren van lokale besturen en OCMW's tot het oprichten, uitbouwen, activeren en beheren van een dorpsnetwerk voor zorg in een rurale omgeving. Wat is nu precies een dorps-of zorgnetwerk?
Een dorpsnetwerk voor zorg is een sociaal netwerk dat zich richt op een concrete zorgbehoefte voor één of meerdere doelgroepen in het dorp. Het netwerk is opgebouwd rond een aantal vertrouwenspersonen die actief zijn in het dorp. In de eerste plaats is dit de coördinator van het netwerk. Hij is de spilfiguur en bezieler van het netwerk en neemt het beheer en de werking van het netwerk als een professionele taak op zich. Daarnaast omvat het netwerk een aantal lokale actoren, vrijwilligers, sleutelfiguren en verenigingen die actief zijn in de gemeente . Deze bouwen, onder de coördinatie van de netwerkcoördinator het zorgnetwerk ter plaatse uit. Op die manier komt een stevig, lokaal netwerk van vertrouwenspersonen in de dorpen tot stand.
Het netwerk voor zorg vervult een signaalfunctie. Het spoort de zorgbehoevenden op en signaleert dit aan de bestaande, reguliere zorg-en welzijnsdiensten. Het netwerk garandeert op die manier de doorstroming van de zorgbehoevende naar de diensten. Daarnaast maximaliseert het dorpsnetwerk de informatie-uitwisseling tussen de zorgbehoevenden en het bestaande zorg-aanbod. Naast een doorverwijs-en informatiefunctie, neemt het netwerk ook concrete zorgtaken op zich. Dit kan enkel daar waar het reguliere aanbod een leemte kent en waar dit bijgevolg een meerwaarde kan betekenen. Het netwerk voor zorg kan op die manier oplossingen aanreiken voor dagelijkse problemen waar personen met een zorgvraag, kwetsbaren of vervoersafhankelijken op het platteland mee te maken krijgen.
De inhoudelijke doelstellingen van deze oproep zijn:
- Het stimuleren van de oprichting van netwerken voor zorg in een rurale omgeving, die professioneel ondersteund worden.
- Het benadrukken van het belang van een stevig lokaal sociaal netwerk als antwoord op de sociaal-economische tendensen op het platteland. Het dorpsnetwerk biedt een antwoord op enerzijds het verdwijnen van voorzieningen en diensten uit de dorpen, anderzijds op verdoken en geïsoleerde zorgbehoevenden en vult leemtes in het reguliere zorgaanbod aan. Een zorgnetwerk creëren in de landelijke kernen gaat bijgevolg niet in concurrentie met de bestaande welzijnsvoorzieningen en verenigingen, maar streeft naar een maximale synergie tussen beide.
- Het signaleren van de zorgbehoefte en de doorverwijzing naar het reguliere zorgaanbod.
- Garanderen dat alle relevante informatie de juiste doelgroepen bereikt.
- Sociaal kapitaal opbouwen door vrijwilligers, verenigingen en lokale actoren te betrekken bij de uitbouw en werking van het dorpsnetwerk, met bijzondere inspanning voor het vergroten van de participatiemogelijkheden van sociaal uitgesloten groepen.
- Antwoord bieden op de hulp- en zorgbehoeften van kwetsbaren of vervoersafhankelijken op het platteland.
Het dorpsnetwerk kan als krachtig complementair instrument worden ingezet binnen het lokaal sociaal beleid van de lokale besturen.
De subsidie dekt de cofinanciering voor twee jaar na de goedkeuring van het project.
Projectleiding
Maarten De Smet IPO
Partners
Gemeentes en OCMW's konden de projectfiche indienen.
Het project wordt vanaf de startfase financieel mede-ondersteund door de projectpromotor of één of meerdere partners.
Het project 'dorpsnetwerken in een rurale omgeving' kadert binnen het Vlaamse plattelandsbeleid en ontvangt financiële middelen van het werkingsbudget van dit beleidsdomein. Het Kabinet van plattelandsbeleid hanteert een cofinanciering van 50% voor de pilootprojecten. Het plafondsteunbedrag bedraagt € 40.000 per project.
Voor de uitbetaling van de ondersteuning dient de projectpromotor verantwoordingsstukken(facturen e.d.) in bij de afdeling Platteland van de Vlaamse Landmaatschappij. Specifieke richtlijnen daaromtrent zullen aan de projectpromotoren worden overgemaakt bij goedkeuring van het desbetreffende project. De afdeling Platteland zal de financiële ondersteuning enkel storten naar de projectpromotor. De projectpromotor kan vervolgens het geld overmaken aan de eventuele partners.
Indien het gaat om een intergemeentelijke samenwerking wordt duidelijk aangegeven hoe de verdeling van de ondersteuning tussen de betrokken gemeenten zal zijn. Eén gemeente stelt zich kandidaat als projectpromotor die het geld zal overmaken aan de andere gemeente(n) die meestappen in het project.