De hieronder opgesomde uitzonderingen gelden voor alle Vlaamse decretale rechten van voorkoop.
In de verschillende decreten die een recht van voorkoop invoeren, kunnen bijkomende uitzonderingen zijn opgenomen. Die staan in de rubriek 'Bevoorrechte Kopers' bij ieder recht van voorkoop.
Inwerkingtreding Vlaamse voorkooprechten
Vlaamse voorkooprechten hebben uitwerking vanaf de eerste kalenderdag die volgt op de bekendmaking in het themabestand. Ze moeten niet aangeboden worden indien de verkoopsovereenkomst eerder tot stand kwam. (art.10, harmoniseringdecreet).
Verkoop van een onroerend goed door de federale overheid
Bij verkoop van een onroerend goed dat behoort tot het federaal openbaar domein of het federaal privaat domein geldt een Vlaams decretaal recht van voorkoop niet.
Artikel 14 van de Bijzondere Wet tot Hervorming der Instellingen op 8 augustus 1980 luidt immers "Binnen de grenzen van de bevoegdheden van de Gewesten en de Gemeenschappen, kunnen de decreten een recht van voorkoop invoeren, voor zover dit recht van voorkoop geen afbreuk doet aan een op de dag van de inwerkingtreding van dit artikel bestaand recht van voorkoop. Enerzijds kan het decreet geen recht van voorkoop invoeren op de goederen van het federale openbaar of privaat domein; anderzijds kunnen enkel de Gemeenschappen en de Gewesten een recht van voorkoop invoeren op goederen van hun eigen openbaar of privaat domein".
De onroerende goederen van de rechtspersonen die door de federale overheid belast zijn met het vervullen van een opdracht van openbare dienst, maken ook deel uit van federale domeingoederen.
In dat geval is de instumenterend ambtenaar er niet toe gehouden het decretaal recht van voorkoop aan te bieden. Het voorkooprecht is enkel van toepassing bij verkoop
Het voorkooprecht is enkel van toepassing bij verkoop
Bij een erfopvolging, inbreng in een vennootschap, inbreng in een huwelijksvermogenstelsel, schenking, ruiling, verdeling, vestiging of overdracht van zakelijke rechten (overdracht, erfpacht, opstalrecht, vruchtgebruik) geldt geen recht van voorkoop.
Het recht van voorkoop geldt niet bij het lichten van de optie op het einde van een leasingcontract.
artikel 8 van het harmoniseringdecreet
Volgens dat artikel gelden de voorkooprechten niet:
- in geval van verkoop aan:
- de echtgenoot, de afstammelingen of geadopteerde kinderen van de eigenaar
- de afstammelingen of geadopteerde kinderen van de echtgenoot van de eigenaar
- de mede-eigenaar, ongeacht of de onverdeeldheid ophoudt of niet
- de echtgenoot, de afstammelingen of geadopteerde kinderen van de mede-eigenaar
- de afstammelingen of geadopteerde kinderen van de echtgenoot van de mede-eigenaar
- de echtgenoten van voormelde afstammelingen of geadopteerde kinderen.
Voor de toepassing van 1° worden onder echtgenoot van de eigenaar, mede-eigenaar, afstammeling of geadopteerd kind, eveneens begrepen, de persoon die met de eigenaar, mede-eigenaar, afstammeling of geadopteerd kind wettelijk samenwoont of er ten minste één jaar ononderbroken mee samenwoont en er een gemeenschappelijke huishouding mee voert
- als de pachter zijn recht van voorkoop overeenkomstig de pachtwet uitoefent
- bij verkoop aan de huidige pachter op voorwaarde dat die kan bewijzen dat hij al minstens één kalenderjaar pachter is, te rekenen tot de datum waarop de definitieve verkoopsovereenkomst vaste datum heeft verkregen