Met de campagne Land InZicht! wil het Vlaams Ruraal Netwerk enkele geslaagde PDPO-projecten in de spotlights zetten. Het Belevingscentrum Rufferdinge in Landen evolueerde van een statisch infopunt voor toeristen naar een actieve doe- en ontdekplaats: “Ook kinderen vinden de oude graanwatermolen supertof.”
Het Vlaams Ruraal Netwerk (VRN) verzorgt onder meer de communicatie rond het PDPO, het Vlaams Programma voor Plattelandsontwikkeling waar ook de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) aan meewerkt. Met de campagne Land InZicht! wil het VRN het brede publiek tonen welke land- en tuinbouwbedrijven en plattelandsprojecten steun krijgen uit het PDPO-fonds en wat ze daarmee doen. De campagne ging van start op 11 maart 2019 en kende een hoogtepunt tijdens de kijkdag op 11 mei.
“Vlamingen zijn best wel geïnteresseerd in plattelandsontwikkeling, maar ze vinden niet altijd de weg naar onze website. Met de campagne Land InZicht! willen we naar de burgers stappen en hen tonen wat er met het Vlaamse en Europese PDPO-geld gebeurt”, legt VRN-coördinator Ariane Van Den Steen uit. “Vooral op communicatie zetten we sterk in. Met Facebookberichten, een website, flyers, affiches en persberichten hopen we een breed publiek te bereiken. Op 11 mei stelden alle deelnemende projecten hun deuren open voor het grote publiek. Daar kwamen heel wat geïnteresseerden op af. De extra aandacht is mooi meegenomen, want voor veel mensen blijven landbouw- en plattelandsprojecten toch onbekend terrein.”
Oude watermolen
Aan de Land InZicht!-campagne nemen twaalf projecten deel. Een daarvan is het Belevingscentum Rufferdinge in de Vlaams-Brabantse gemeente Landen. Een authentieke graanwatermolen langs de Molenbeek vormt hier het pronkstuk van een interactief doe-centrum. “Tot 2016 was Rufferdinge een klassiek toeristisch centrum. Er kwamen vooral fietsers langs die streekinformatie zochten, bijvoorbeeld over onze gekende bloesemroutes”, vertelt Gary Peeters, schepen van Toerisme in Landen. “Met de steun van de provincie Vlaams-Brabant en de Hagelandse LEADER-werking (een PDPO-initiatief, red.) bouwden we het infopunt de jongste jaren om tot een dynamisch belevings-centrum. Bezoekers vinden hier nog altijd informatie over wandel- en fietsroutes, maar kunnen ook proefjes en activiteiten doen om de werking van de watermolen te ontdekken.”
Oog voor techniek
Het nieuwe Belevingscentrum Rufferdinge wil een link leggen tussen de oude technieken van de watermolen en de huidige principes waarmee windmolens duurzame energie produceren. Kleine proefjes met radertjes en tandwielen maken duidelijk dat de technische en wetenschappelijke basisprincipes dezelfde zijn gebleven. “Draaiende bewegingen kunnen een middel zijn om energie op te wekken. Dat tonen we aan in proefjes met onder meer een slazwierder, een tandwiel van een fiets of een klopper om slagroom te kloppen”, zegt Peeters. “Op basis daarvan maken we de link met de draaiende watermolen duidelijk. Voor wie echt interesse heeft in techniek, stellen we een paar keer per jaar ook het technische deel van de molen open. Dan komt er een molenaar langs om graan te malen. Dat is best indrukwekkend om te zien: het hele mechanisme werkt nog perfect.”
Kinderprogramma
Sinds de opening van het nieuwe belevingscentrum trekt de watermolen in Landen meer schoolgroepen aan. Vooral klassen uit de lagere school komen de molen bezoeken. In het weekend en in vakantieperiodes vinden ook ouders met kinderen hun weg naar het centrum. “Speciaal voor kinderen tussen zes en twaalf hebben we een ‘moordspel’ ontwikkeld om de ontdekkingstocht extra boeiend te maken”, vertelt Peeters. “In dat kader hebben we onder meer molenaarsschorten op kindermaat laten maken. In elke schort zit een vergrootglas en een ouderwetse zaklamp die met een draaiarmpje wordt aangedreven. Daar komt ook weer de radertjestechniek terug. Zo komen de kinderen in contact met verschillende aspecten van de molen en de gebruikte technieken.”
De meeste klasgroepen trekken vandaag een halve dag uit voor hun bezoek. Dat wil de gemeente Landen graag uitbreiden, aldus Peeters. “Vanaf 2020 worden we opgenomen in een brochure met schoolreizen voor lagere-schoolkinderen. Om ook groepen buiten onze regio aan te trekken, hebben we een dagprogramma ontwikkeld. We werken daarvoor samen met een plaatselijke landbouwer die een blotevoetenpad heeft aangelegd. Ook het natuurpark De Beemden is hier vlakbij. Daar kunnen kinderen picknicken en spelen in een leuk speellandschap dat opnieuw het raderwerk van de molen in de kijker zet.”
Sterke troef
Voor het Belevingscentrum Rufferdinge is de campagne Land InZicht! een unieke kans om extra naambekendheid te verwerven. De gemeente Landen neemt dan ook graag deel aan het initiatief. “De kijkdag op 11 mei was alvast een succes. We hadden dan ook alle zeilen bijgezet. Zo hadden we bijvoorbeeld meer zaklampen voorzien waarmee kinderen het moordspel konden spelen”, vertelt Peeters. “In de molen werd die dag ook graan gemalen, en voor de volwassenen boden we drankjes en streekproducten aan.”
“We willen echt grotere groepen aantrekken om Landen wat meer op de toeristische kaart te zetten. In de toekomst willen we de technische werking van de molen nog sterker als een troef uitspelen. Een commerciële uitbating zit er natuurlijk niet meer in, daarvoor is graan malen met een watermolen veel te arbeidsintensief. Maar we voeren wel gesprekken met een ambachtelijke bakker die zich graag op de site zou willen vestigen. Die zou zijn graan dan deels of volledig via de watermolen kunnen malen. De molentechnologie is de perfecte brug tussen het authentieke verleden van Landen en de toekomstgerichte blik die we vandaag hanteren. Plattelandsontwikkeling is immers een constant proces, dat we jaar na jaar verder willen uitbouwen.”