 | Op 17 januari 2017 keurde de Europese Commissie het project LIFE Belini goed. Daarmee investeren Europa, Vlaanderen, Wallonië en Brussel in proper water voor het Zenne-, Dijle- en Demerbekken. Met een doelgerichte en gecoördineerde aanpak willen ze de waterkwaliteit en de biodiversiteit verbeteren en het risico op overstromingen beperken. |
Het LIFE Belini-project wordt uitgevoerd binnen het stroomgebied van de Schelde. Dat strekt zich uit over Noord-Frankrijk, België en Nederland en beslaat regio’s met een hoge bevolkingsdichtheid. Het hele gebied is gevoelig voor overstromingen. Bovendien wordt het oppervlakte- en grondwater verontreinigd door industriële afvalstoffen en door nutriënten en pesticiden uit intensieve landbouw. Dat maakt het moeilijk om de waterkwaliteit te verbeteren. “Het Vlaamse deel van Belini spitst zich toe op drie zijrivieren van de Schelde: de Zenne, de Dijle en de Demer”, vertelt Filip Raymaekers van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM). “Samen met zeven andere Belgische partners, waaronder de VLM, nemen we maatregelen om de waterkwaliteit en de biodiversiteit te verbeteren en het risico op overstromingen te beperken.”
Minder verontreiniging
De bekkens van de Zenne, de Dijle en de Demer werden gekozen omdat de drie stroomgebieden representatief zijn voor het hele Scheldedistrict. De projectpartners willen op beperkte schaal aantonen dat het met de juiste maatregelen mogelijk is om de goede ecologische toestand te behalen die Europa vraagt. De gebruikte werkwijze kan nadien andere regio’s inspireren. Filip Raymaekers: “Alle waterbeheerproblemen die typisch zijn voor het stroomgebied van de Schelde vind je ook in het Zenne-, Dijle- en Demerbekken terug. Stedelijke druk, erosie, druk vanuit de agrarische sector, morfologische veranderingen, overstromingsrisico’s, grondwaterverontreiniging … Een aantal acties uit het Belini-project hebben als doel om de verontreiniging door landbouw, huishoudens en autosnelwegen te verminderen en zo de waterkwaliteit te verbeteren. Andere maatregelen hebben een gunstig effect op de struc-tuurkwaliteit van de waterlopen. We gaan bijvoorbeeld beken hermeanderen en vismigratieknelpunten aanpakken. Tot slot zijn er acties die de natuurlijke waterberging binnen het projectgebied verbeteren, waardoor het risico op overstromingen daalt. Bij alle maatregelen houden we het effect op de biodiversiteit in de gaten, zodat we indien nodig kunnen bijsturen.”
Oog voor ecologie en recreatie
Ook de VLM werkt mee aan LIFE Belini en voert in dat kader vier welomschreven taken uit. Zo staat ze in voor de geïntegreerde aanpak van twee rode (en dus zwaar verontreinigde) MAP-meetpunten in het Dijlebekken en contro-leert ze op cruciale punten de nitraatvervuiling vanuit de landbouw. “Daarnaast pakken we de erosieproblematiek verder aan door aan het haarvatenstelsel van grachten en kleine waterlopen te werken”, weet Peter Schildermans van de VLM. “Tot slot starten we in drie beekvalleien landinrichtingsprojecten op om de toestand van de waterlo-pen te verbeteren. We gaan er onder meer beken openleggen, vismigratieknelpunten weghalen, vistrappen aanleg-gen en het natuurlijke karakter van waterlopen herstellen. Elk project wordt geïntegreerd aangepakt, met oog voor ecologie en recreatie. Zo combineren we projecten aan waterlopen met wandelpaden of veilige fietsverbindingen. Voor de landinrichtingsprojecten zijn vooral onze grondenbanken van groot belang: ze laten ons toe om gronden te verwerven voor onze projecten en waar nodig ruilgronden te verschaffen.”
Fikse investering
LIFE Belini wordt uitgevoerd in opdracht van de Europese Commissie en in het kader van LIFE Integrated Projects. Om snel een betere waterkwaliteit te bereiken, investeren alle partners de komende tien jaar 18 miljoen euro in het project. Europa neemt meer dan de helft van dat bedrag voor zijn rekening. De VLM draagt ongeveer 1,25 miljoen euro bij: dat geld gaat vooral naar landinrichting.