Dit zijn de twee equivalente maatregelen waaruit de bedrijven kunnen kiezen:
- wintergranen na nitraatgevoelige hoofdteelten
- adviessysteem groenten KNS
De equivalente maatregelen voor 2020 lijken op het eerste zicht op die van 2019, maar de voorwaarden voor 2020 zijn anders en er geldt ook een zwaarder sanctioneringssysteem. Landbouwers moeten dus goed nadenken voor ze een equivalente maatregel aanvragen. Lees meer over de voorwaarden en de sancties in dit nieuwsbericht.
Landbouwers kunnen vanaf woensdag 4 maart hun aanvraag indienen. De uiterste datum om een aanvraag in te dienen bij de Mestbank via het Mestbankloket is 30 april. Minister Demir bedankt alvast de landbouwers die inspanningen leveren om de waterkwaliteit te verbeteren.
Wat is een equivalente maatregel ?
Landbouwers moeten een aantal gebiedsgerichte maatregelen toepassen in gebiedstype 2 en 3 om de waterkwaliteit verder te verbeteren in uitvoering van MAP 6. Landbouwers kunnen er ook voor kiezen om een equivalente maatregel toe te passen als alternatief voor een gebiedsgerichte maatregel, om zo op een andere manier de doelstelling van de gebiedsgerichte maatregel te realiseren.
Met de lancering van de equivalente maatregelen 'wintergranen na nitraatgevoelige hoofdteelten' en 'adviessysteem groenten KNS', biedt de minister een alternatief aan voor het inzaaien van vanggewassen in gebiedstype 2 en 3.
Over welke equivalente maatregelen gaat het? En wat zijn de voorwaarden?
Wintergraan na een nitraatgevoelige hoofdteelt
Een landbouwer die deze equivalente maatregel aanvraagt, kiest ervoor om zijn doelareaal te realiseren met percelen met de extra gewascombinatie 'wintergranen na een nitraatgevoelige hoofdteelt' in combinatie met percelen met de geldige gewascombinaties voor de gebiedsgerichte maatregel vanggewassen. De geldige gewassen en gewascombinaties voor de gebiedsgerichte maatregel vanggewassen zijn terug te vinden op de pagina verplichting tot het inzaaien van vanggewassen.
De volgende wintergranen komen in aanmerking: wintertarwe, wintergerst, triticale, winterhaver, winterrogge en spelt. De lijst van de nitraatgevoelige teelten is terug te vinden in de teelttabel op de website van de VLM onder de rubriek Gebiedsgerichte maatregelen > Verplichting tot het inzaaien van vanggewassen.
Percelen met de gewascombinatie 'wintergranen na een nitraatgevoelige hoofdteelt' tellen mee voor het doelareaal als de volgende voorwaarden nageleefd zijn:
- Het wintergraan wordt uiterlijk 15 november 2020 ingezaaid.
- Het wintergraan blijft aangehouden als hoofdteelt in 2021.
- Tussen de nitraatgevoelige hoofdteelt en het wintergraan mag geen specifieke teelt verbouwd worden.
Voor de percelen met een geldige gewascombinatie in het kader van de (reguliere) gebiedsgerichte maatregel vanggewassen gelden de voorwaarden zoals bepaald in het Mestdecreet.
Adviessysteem groenten KNS
Een landbouwer die de equivalente maatregel 'adviessysteem groenten KNS' aanvraagt, kiest ervoor om zijn doelareaal te realiseren met percelen met groenten van groep I, groep II en groep III waarop hij het adviessysteem KNS toepast in combinatie met percelen met de geldige gewascombinaties voor de gebiedsgerichte maatregel vanggewassen. De geldige gewassen en gewascombinaties voor de gebiedsgerichte maatregel vanggewassen zijn terug te vinden op de pagina verplichting tot het inzaaien van vanggewassen.
Percelen waarop de landbouwer het adviessysteem KNS toepast, tellen mee voor het doelareaal als volgende voorwaarden nageleefd zijn:
- Het betreft percelen met groenten van groep I, groep II en groep III.
- De landbouwer laat zich begeleiden door een erkend praktijkcentrum en houdt de nodige bewijsstukken bij om die begeleiding aan te tonen. De bemestingsadvisering gebeurt volgens de bepalingen van hoofdstuk 3 van het rapport `Het documenteren en milieukundig bijstellen van het KNS en andere bemestingsadviessystemen in de tuinbouw met het oog op een ruimere toepassing in de tuinbouw zoals voorzien in het Actieprogramma 2011-2014'. Dit rapport is terug te vinden op www.vlm.be > Thema's > Startpagina Mestbank > Achtergrond > Cijfers en studies > Studies.
Bekijk hier de 
lijst van erkende praktijkcentra.
- De landbouwer past voor het zaaien of planten maximum 50% van de bemestingsnorm werkzame stikstof die in 2020 geldt op het perceel, toe. Er mag voor het zaaien of planten een hogere hoeveelheid werkzame stikstof toegediend worden als dit gestaafd is op basis van een bodemstaalname en bijhorend bemestingsadvies, voorafgaand aan de bemesting.
- Op percelen waar in hetzelfde jaar meerdere groenteteelten verbouwd worden, mag de landbouwer geen meststoffen toedienen vóór het zaaien of planten van de 2de (of volgende) teelt, tenzij er een bodemstaal is genomen ná de oogst van de vorige teelt en uit het daarop gebaseerde bemestingsadvies blijkt dat er nog een bemesting nodig is. Er mogen niet meer meststoffen toegediend worden dan vermeld in het bemestingsadvies. De totale hoeveelheid meststoffen die toegediend worden op het perceel moet bovendien voldoen aan de bepalingen van het Mestdecreet.
- De landbouwer houdt per perceel een teelt- en bemestingsregister bij waarin hij alle bewerkingen op het perceel noteert zoals de uitgevoerde bemesting, de plant- of zaaidatum(s), oogstdatum(s), de overige bodembewerkingen, de datums van staalname en het resultaat van bodemanalyses.
- De landbouwer laat op eigen kosten 3 percelen bemonsteren voor een nitraatresidubepaling. De Mestbank duidt de percelen aan die moeten bemonsterd worden. De gevolgen aan deze nitraatresidu bepalingen zijn dezelfde als voorzien in het Mestdecreet.
Kan een landbouwer voor beide equivalente maatregelen kiezen?
Ja, dat kan. De landbouwer kan dan zijn doelareaal realiseren door een of meerdere van deze mogelijkheden toe te passen:
- percelen met de gewascombinatie 'wintergranen na een nitraatgevoelige hoofdteelt'
- percelen groenten waarop hij het adviessysteem KNS toepast
- percelen met de geldige gewascombinaties voor de gebiedsgerichte maatregel vanggewassen. De geldige gewassen en gewascombinaties voor de gebiedsgerichte maatregel vanggewassen zijn terug te vinden op de pagina verplichting tot het inzaaien van vanggewassen.
De som van de arealen waarop de 3 mogelijkheden worden toegepast, moet minstens gelijk zijn aan het doelareaal.
Wat moet een landbouwer doen om gebruik te maken van een equivalente maatregel?
De aanvraag van een equivalente maatregel bestaat uit twee stappen.
- De landbouwer doet de aanvraag van een equivalente maatregel in de rubriek 'Aanvragen op het Mestbankloket', uiterlijk op 30 april. Door de aanvraag te doen, verklaart de landbouwer zich akkoord met de voorwaarden voor de equivalente maatregel. Aanvragen kunnen ingediend worden vanaf 4 maart.
- Vervolgens geeft de landbouwer zijn teeltplan correct aan in de verzamelaanvraag, inclusief de nateelten en inzaaiperiode voor de vanggewassen. De landbouwer die percelen aangeeft op 1 januari in gebiedstype 2 of 3, is verantwoordelijk voor de vanggewasverplichting.
Let wel dat de voorwaarden die gesteld zijn bij de equivalente maatregelen vanaf het begin van het bemestingsseizoen moeten nageleefd worden.
Als een landbouwer de equivalente maatregel 'Wintergranen na een nitraatgevoelige hoofdteelt' of 'Adviessysteem groenten KNS' aangevraagd heeft op het Mestbankloket, worden alle percelen met groenten of wintergranen na een nitraatgevoelige hoofdteelt, meegenomen in de teller op de bemestingsprognose en op het e-loket. De landbouwer moet minstens op de percelen die nodig zijn om zijn doelareaal te realiseren de voorwaarden naleven. Bij teelt- of bedrijfscontroles zal daarop strikt toegezien worden.
Wie komt in aanmerking voor equivalente maatregelen?
Landbouwers met bouwlandpercelen in gebiedstype 2 en 3 komen in aanmerking voor een equivalente maatregel op voorwaarde dat ze:
- geen focusbedrijf met maatregelencategorie 2 of 3 zijn
- geen vrijstelling hebben op basis van een bedrijfsevaluatie nitraatresidu
- hun Mestbankaangifte uiterlijk op 15 maart, en hun verzamelaanvraag uiterlijk op 30 april ingediend hebben.
Landbouwers die kiezen voor een equivalente maatregel kunnen geen vanggewasovereenkomst sluiten, niet als aanbieder en niet als ontvanger.
Landbouwers moeten goed nadenken voordat ze voor een equivalente maatregel kiezen want de boetes bij niet-naleving zijn hoog
De sanctionering bij het niet-naleven van een equivalente maatregel is verschillend dan bij het niet-naleven van een gebiedsgerichte maatregel.
De gevolgen zijn groot als de landbouwers niet voldoen aan de voorwaarden van de equivalente maatregelen. De boete bedraagt immers 1000 euro, vermenigvuldigd met het volledige doelareaal. Dus als een landbouwer slechts een deel van het doelareaal realiseert, krijgt hij een boete voor de oppervlakte van het totale doelareaal.
De landbouwer moet dus goed overwegen of het nodig is om een equivalente maatregel aan te vragen voor het realiseren van het doelareaal.
Minister Demir bedankt nogmaals de landbouwers die inspanningen leveren om de waterkwaliteit te verbeteren.