In de gemeenten Hoeilaart en Overijse loopt het landinrichtingsplan IJsevallei. Het doel van dit project is het inrichten van de open ruimte met een meerwaarde voor mens en natuur.
We geven weer plaats aan zuiver water en laten valleien en waterlopen natuurlijk ontwikkelen. We herstellen natuurgebieden en verbinden natuurplekken tussen Zoniën- en Meerdaalwoud. We zetten in op een toekomstgerichte landbouwstructuur, een evenwichtig landschap en maken erfgoed beter zichtbaar. We leggen wandelverbindingen aan en bieden uitkijkpunten op herstelde landschappen.
De eerste werken op verschillende locaties in dit landinrichtingsplan zijn gestart in het najaar van 2021. De plannen van Ten Trappen liggen klaar voor uitvoering en voor IJsebroeken en Nellebeek maken we de plannen op.
Meeuwenlaan VOOR inrichting
Meeuwenlaan NA inrichting
Ontdubbelen stukje Zwanenlaan in Overijse
Aan het einde van de Zwanenlaan verwijderden we een stukje asfalt van de parallelstraat. De ontharde oppervlakte heeft zich ondertussen ontwikkeld tot een stukje natuur met veel variatie in kruiden. Ook insecten vonden hun weg al. Bij hevige regenbuien zien we plassen water die geleidelijk aan in de bodem sijpelen. We noemen deze plassen wadi's, Het zijn kleine verlagingen die voorzien zijn op te ontharden plaatsen. Ze zorgen ervoor dat het grondwater weer aangevuld wordt.
Zwanenlaan VOOR inrichting
Foto toont de Zwanenlaan NA inrichting
Park Kasteel Isque in Overijse
Het domein van kasteelpark Isque ligt in het centrum van Overijse en is eigendom van het Gemeenschapsonderwijs (GO!). De leerlingen van basisschool 't Kasteeltje krijgen daar les. Het kasteelpark is ingetekend als natuurgebied en parkgebied. Sinds deze zomer is het park grotendeels ingericht en toegankelijk voor publiek.
Een overzicht van de uitgevoerde werken:
De VLM heeft een deel van het kasteeldomein heraanlegd. De kasteelvijver werd volledig leeggelaten om het slib te ruimen, de vijver te verdiepen en de oevers aan te leggen op een ecologische manier. De vissen op de vijver werden afgevist in november 2020. Eind januari 2023 startte de VLM met het leeglaten van de vijver. De laatste vissen werden weggebracht. De vijver bleef lange tijd leeg om het slib te drogen. In het park rooiden we bomen en plantten we er ook terug aan. We richtten de poel ecologisch in met aandacht voor educatie.
Kasteelmuur VOOR inrichting
Kasteelmuur en open IJse NA inrichting
We herstelden de brongracht en maakten de restanten van het voormalige jachtpaviljoen zichtbaar. We deden dat op een archeologisch verantwoorde wijze zodat het paviljoen bewaard blijft voor de toekomst. We verplaatsten de grote elektriciteitscabine aan de voorzijde van de kasteelmuur. De voorzijde van de muur braken we af en bouwden we volledig terug op.
Verder legden we wandelpaden aan en herstelden we de oorspronkelijke ijzeren poorten en toegangen langs de IJskelderlaan en de vijver.
Vanaf het kruispunt is er nu een nieuwe toegang. Zo wandelt en fietst men op een veilige manier het kasteelpark binnen. Aan de voorzijde van het kasteeldomein legden we de IJse terug open.
IJse VOOR inrichting
IJse NA inrichting
Boombanken zorgen voor een rustpunt in het park.
Bufferbekken op Nellebeek aan Ketelheide
De Nellebeekvallei is een belangrijk stuk open ruimte tussen het Zoniënwoud en de valleien van de Dijle, de Laan en de IJse. Die verbinding is nu onderbroken omdat we de voorbije decennia de beschikbare ruimte volgebouwd hebben. Om de natuurverbinding langs de Nellebeek terug te versterken, planten we een deel bos met inheems loofhout aan bij Ketelheide. In het bestaande bos bevindt zich veel afval. Dat afval verwijderen we.
We maakten een wateropvang op de Nellebeek ter hoogte van Ketelheide. Zo kan er stroomopwaarts meer water de grond in trekken en opgevangen worden. Dankzij die aanpassingen beperken we ook het risico op wateroverlast in het centrum van Eizer.
Nellebeek-Lindaal
Ter hoogte van Lindaal kochten we een strook grond naast de beek, die er in een betonnen bedding liep. Deze extra ruimte bood de mogelijkheid om het beton te verwijderen en een meer natuurlijke bedding en oevers aan te leggen. In deze bredere zone kan de beek licht kronkelen en vinden planten en dieren een plek.
Groene openruimteverbindingen en ecologische stapstenen
In het centrum van Overijse vormen we de grote vijver langs de Hagaardbosweg en de IJse om tot natuurgebied. Zo volgen we de oorspronkelijke bestemming op het gewestplan en versterken we de open ruimte langs de IJse. We leggen bovendien een brugje aan over de IJse, en een wandelpad en vlonderpad aan het voorste gedeelte van de vijver. Zodat wandelaars van dit stukje natuur kunnen genieten. In september 2023 zijn we begonnen met de voorbereiding van de werken.
De autostrade E411 snijdt door een ecologisch waardevol gebied Paardenwater/Ten Trappen. De twee autosnelwegtunnels in Overijse en Hoeilaart kleden we zo in dat kleine dieren zonder gevaar kunnen oversteken. Dat heet een faunapassage.
Ten slotte zorgen we voor een veilige fietsverbinding aan Paardenwater, op de grens van Hoeilaart en Overijse. Het dient als alternatief voor de gevaarlijke oversteekplaats op de Frans Verbeekstraat. Bij deze inrichting stemmen we optimaal af met andere werken aan de wegenis door de gemeenten en de werkgenootschap (aanleg fietssnelweg). Zo zorgt landinrichting hier voor gemeentegrens-overschrijdende ontsnippering van de schaarse natuur.
Een tweede fase: uitbreiden van het natuurgebied Ten Trappen
Langs de E411 ter hoogte van de Jozef Kumpsstraat bevindt zich het natuurgebied ten Trappen. Binnen het LIP is voorzien om dit uit te breiden. VLM heeft een deel van de gronden gekocht en hiervoor plannen opgemaakt.
In het gebied bevinden zich verschillende vijvers, vroegere viskweekvijvers. De grote vijver zal ecologisch worden ingericht door het slib en oeverbeschoeiing te verwijderen. Er zullen ook schuine oevers worden gemaakt om fauna en flora meer kansen te geven. Ook zullen de bomen rondom de vijver worden gekapt om bladinval en slibvorming te vermijden.
De meest noordelijke vijvers, laten we verlanden zodat hier moerasbossen ontstaan. Een vijver is een kunstmatig onderhouden biotoop, wanneer je het slib niet verwijdert zal dit pakket altijd dikker worden en krijg je een verlande, natte situatie tot uiteindelijk een moerasbos. Deze is ecologisch heel waardevol.
Natuurgebied Ten Trappen
De IJse kronkelt door dit gebied. Om wandelaars toegang te geven tot het uitgebreide natuurgebied zullen er drie bruggen en onverharde bospaden worden aangelegd.
Aan de Molenstraat zal een ontmoetingspunt worden voorzien. Als wandelaar kan je vogels spotten aan de vogelkijkwand of uitkijken over het gebied op een uitkijkpunt.
Voor dit project is de vergunningsaanvraag lopende. Na het verkrijgen van de vergunning kunnen de werken starten.
Een derde fase: uitbreiden natuurgebied IJsebroeken, hermeanderen IJse en openleggen
Nellebeek
Voor de zone rond het natuurgebied IJsebroeken en hermeandering van de IJse en Nellebeek is begin 2024 een studiebureau aangesteld om de technische plannen op te maken.
De studie onderzoekt de mogelijkheid om de IJse te laten hermeanderen in de huidige vijvers van het natuurgebied IJsebroeken. Op die manier zal de valleistructuur terug hersteld worden naar beemden, rietmoeras en broekbos. Aan Kaalheide zal een plan worden opgemaakt voor het openleggen van de Nellebeek. Het definitieve technische ontwerp wordt verwacht begin 2025. Voor de opvolging van deze studie richtte de VLM een stuurgroep op met vertegenwoordigers van het gemeentebestuur, de betrokken administraties en belanghebbenden.
Algemene info
De VLM maakte het landinrichtingsplan op samen met partners en onder begeleiding van de planbegeleidingsgroep. Het werd in 2019 goedgekeurd door de Vlaamse Regering en is raadpleegbaar 
op de website van de Vlaamse overheid.
De partners zijn de gemeenten Hoeilaart en Overijse, de provincie Vlaams-Brabant, het ANB, de VMM, Natuurpunt, de Watergroep, Aquafin, GO!, de Provinciale Visserijcommissie, Europa LIFE+ Belini en de VLM.
Documenten
De brochure 'IJsevallei, bron van leven en ontspannen' kan u downloaden via de website van de Vlaamse overheid. Ook de nieuwsbrieven 'IJsevallei in Beweging' kan u lezen op deze pagina.
Ook het landinrichtingsrapport kan u bekijken op de website van de Vlaamse overheid.
Persbericht "Vlaamse regering keurt landinrichtingsplan IJsevallei goed"
Activiteitenboekje IJsebrekers
Een leuk activiteitenboekje over onze werken in de IJsevallei is raadpleegbaar op de website van Publicaties Vlaanderen.
Contact
Heeft u vragen? Mail naar ijsevallei@vlm.be.
Nieuwsbrief 'IJsevallei in beweging': schrijf je hier in voor een update over de werken en stand van zaken. Alle nieuwsbrieven kan je lezen op de website van de Vlaamse overheid.
Laatste update
26 februari 2025