Situering en korte inhoud
De valleien van de Roosterbeek - Mangelbeek en zijbeken (o.a. Schansbeek, Broekbeek, Schansbeemdenbeek, Winterbeek, Schaamloop, Echelbeek, Wijmanbeek, Zonderikbeek…) ontspringen op het Kempisch plateau of de lagergelegen gebieden (kwelwater) en monden uit in de Demer. De beken lopen door de gemeenten Hasselt, Zonhoven, Houthalen-Helchteren, Heusden-Zolder en Lummen.
Vele eeuwen functioneerde deze valleien als een open landschap met heide op de hogere gronden en hooilandjes en broekbosjes in de beekvallei. De mijnbouw heeft het aanzicht van de vallei echter drastisch veranderd en opeenvolgende verstedelijkingsgolven hebben deze afgesneden van het omliggende landschap. Vandaag is de kern van de vallei vooral een natuurgebied met nog kleinschalige landbouw, vertuining en zachte recreatie.
Het landinrichtingsproject “De Wijers - Roosterbeek Mangelbeek" heeft volgende doelstellingen:
- uitvoering geven aan de doelstellingen van het integraal waterbeleid voor de geselecteerde beekvalleien:
- verbetering van het oppervlaktewater door herstel van de natuurlijke dynamiek met ruimte voor natuurlijke meandering, ruimte voor waterretentie (gecontroleerde overstromingen, bufferbekkens), herstellen biodiversiteit door het realiseren van een gevarieerde natuurlijke structuur en (natuurlijke) waterzuivering;
- beschermen van het grondwater via het maximaliseren van de waterinfiltratie, opvang en geleiding van zuiver kwelwater, herstel van sponswerking.
- integrale aanpak van de mijnverzakkingsgebieden in functie van een duurzaam herstel van de waterhuishouding van natuurgebieden en het zoeken naar een nieuwe economische functie voor het opgepompte water
- versterken van de landbouwclusters Kiewit-Zonhoven, Kolveren-Eikenen, Boekt-Ubersel, Houthalen-Helchteren, Demervallei en Stokrooie-Bolderberg
- versterken van de natuurverbindingsfunctie door het creëren van een kralensnoer van natuur- en bosreservaten langs de beekvalleien:
- uitvoering geven aan de doelstellingen uit de instandhoudingsdoelstellingen binnen de speciale beschermingszones
- het behouden en versterken van de uitgesproken natuurwaarden in landschappelijk en ecologisch waardevolle valleien, vijvers en boscomplexen
- het realiseren van natuurverbindingen tussen de verschillende natuurgebieden
- het voorzien van voldoende hoogkwalitatief water als voeding voor het SBZ-gebied Vijvergebied Midden-Limburg (Vijverkerngebied De Wijers)
- ruimtelijk-ecologisch inpassen van onthaal- en belevingsinfrastructuur
Voorgeschiedenis
Het gebiedsgericht project De Wijers en het daar uit voortvloeiende uitvoeringsprogramma De Wijers waren de aanleiding tot een onderzoek naar de opportuniteiten en
haalbaarheid voor dit project.
Stand van zaken
In 2015 werd het onderzoek naar de opportuniteiten en haalbaarheid uitgevoerd. In december 2015 kreeg het project een positief advies van de programmacommissie landinrichting. Momenteel zit het project in de goedkeuringsfase.
Planning
2016-2018: planvorming voor specifieke landinrichtingsplannen
2019-2026: uitvoering van de landinrichtingsplannen
Oppervlakte
15.675ha
Partners
Nader te bepalen na instelling project
Bijkomende informatie
Onderzoek haalbaarheid en opportuniteiten