Situering en inhoud
De vallei van de Stiemerbeek loopt door de gemeenten Genk, Diepenbeek en Hasselt. Het brongebied van de Stiemerbeek bevindt zich op de steilrand van het Kempisch plateau, ze stroomde historisch in een relatief diep ingesneden vallei door het gebied waar nu de stad Genk zich bevindt, om vervolgens in het typische plassenlandschap in de zandbodems in het samenvloeiingsgebied met de Demer uit te komen. Ook deze vallei werd in het verleden gekenmerkt door een relatief open landschap met een afwisseling van heide, zowel in de meer droge als natte landschapsposities, en een complex van broekbossen en hooilanden in de beekvallei.
De Zusterkloosterbeek ontspringt in het gebied Klotbroek, oorspronkelijk een moerasgebied met turfpakketten en broekbossen op grondgebied Genk. Ze stroomt door of langsheen een aaneenschakeling van natuur- en recreatiedomeinen (Het Wik, domein Bokrijk, domein Kiewit, Borggraevevijvers) om uiteindelijk in het Albertkanaal uit te monden ter hoogte van het Sluizencomplex in Hasselt. De Zusterkloosterbeek is een relatief korte en sterk kronkelende zandige beek met een vrij groot verval. Op veel plaatsen is de loop nog intact gebleven, met uitzondering van haar doortocht door de woonwijken te Hasselt-Banneux. De noordelijke grens van het projectgebied vormt de vallei van de Schrijnbroekbeek, die ontspringt in het landbouwgebied op de grens Hasselt/Zonhoven.
De Heiwijerbeek, Achterbeek en Miezerikbeek ontspringen in of in de buurt van het natuurgebied De Maten en komen in een samenvloeiingsgebied uiteindelijk in de Demer terecht.
De Dorpsbeek ontspringt ten noordoosten van centrum Genk in het gebied Gelieren –Hoogzij en loopt doorheen het stadscentrum van Genk, waar ze grotendeels overwelfd is, alvorens ter hoogte van de slagmolen in de Stiemerbeek uit te monden.
De Kaatsbeek stroomt grotendeels ten zuiden van het Albertkanaal. Ze ontspringt ten oosten van Sledderlo (Genk), stroomt ten zuiden van het industriegebied aan de Henry Fordlaan en gaat in Diepenbeek door het natuurgebied “Pomperik- Dorpsbemden". De Kaatsbeek mondt uit in de Stiemerbeek ter hoogte van de monding van de Stiemerbeek met de Demer.
De Dautenbeek ontspringt ter hoogte van het Albertkanaal om vervolgens door het natuurreservaat de Dauteweyers te stromen, een van de laatste biotopen van de boomkikker in Vlaanderen, alvorens met de Kaatsbeek samen te vloeien.
De valleien van de Stiemerbeek en de Zusterkloosterbeek vormen als dusdanig een blauwgroene verbinding tussen de steden Hasselt en Genk.
Het landinrichtingsproject “De Wijers – Stiemerbeek Zusterkloosterbeek" heeft volgende doelstellingen:
- realisatie van een kralensnoer van natuur- en bosgebieden langsheen de beekvalleien die kunnen fungeren als “groene hart" tussen de stadskernen Hasselt en Genk, inclusief het verbinden van deze gebieden met aanliggende natuurkernen:
- uitvoering geven aan de doelstellingen uit de instandhoudingsdoelstellingen binnen de speciale beschermingszones;
- behoud en versterking van de uitgesproken natuurwaarden in landschappelijk en ecologisch waardevolle valleien, vijvers en boscomplexen
- realisatie van natuurverbindingen tussen de verschillende natuurgebieden
- het voorzien van voldoende hoogkwalitatief water als voeding voor het SBZ-gebied De Maten;
- realisatie van blauwgroene dooradering in een (rand)stedelijke omgeving van de bipool Hasselt-Genk:
- ontwikkeling van de Stiemerbeekvallei als “groenblauwe" corridor in het verstedelijkt landschap van Genk;
- realisatie van het groenblauw parklandschap met ruimte voor campusontwikkeling en waterberging in het signaalgebied Campus Diepenbeek
- versterken van de landbouwclusters Kiewit-Zonhoven en Diepenbeek;
- uitvoering geven aan de doelstellingen van het integraal waterbeleid voor de geselecteerde beekvalleien:
- optimalisatie van de natuurlijke werking van beekvalleien en valleigebieden, met aandacht voor het verbeteren van de waterkwaliteit en het opwaarderen van mijnverzakkingsgebieden
- opwaardering van de waterkwaliteit door een geïntegreerde aanpak van de overstortproblematiek op de Stiemerbeek
- ruimtelijk en ecologisch inpassen en inrichten van onthaalinfrastructuur en belevingselementen.
Voorgeschiedenis
Het gebiedsgericht project De Wijers en het daar uit voortvloeiende uitvoeringsprogramma De Wijers waren de aanleiding tot een onderzoek naar de opportuniteiten en haalbaarheid voor dit project.
Stand van zaken
In 2015 werd het onderzoek naar de opportuniteiten en haalbaarheid uitgevoerd. In december 2015 kreeg het project een positief advies van de programmacommissie landinrichting. Momenteel zit het project in de goedkeuringsfase.
Planning
2016-2018: planvorming voor specifieke landinrichtingsplannen
2019-2026: uitvoering van de landinrichtingsplannen
Oppervlakte
9.240ha
Partners
Nader te bepalen na instelling project
Bijkomende informatie
Onderzoek en haalbaarheid De Wijers