Project voor efficiëntere landbouw en leefbaarder platteland
Op deze webpagina worden de realisaties van het ruilverkavelingsproject gebundeld. Wanneer de terreinwerken nog aan de gang zijn of moeten starten, wordt dat duidelijk aangegeven.
De belangrijkste doelstelling voor de ruilverkaveling Sint-Rijkers was om de agrarische structuur te verbeteren door landbouwgronden te ruilen en te herverkavelen. Met grotere percelen (vooral de huiskavels) die meer gegroepeerd zijn en regelmatiger vormen hebben, kunnen de landbouwers grote efficiëntiewinst boeken. Daarnaast zijn maatregelen uitgewerkt om de verkeersveiligheid op en langs de N8 te verhogen, om de natuur te beschermen en het landschap te verfraaien, voor een beter waterbeheer, voor de uitbouw van recreatieve infrastructuur, voor het behoud van het archeologisch erfgoed en om de leefbaarheid van de dorpen in dit deel van de Westhoek te verbeteren. Dank zij deze integrale aanpak kanl dit gebied op alle vlakken versterkt de toekomst tegemoet gaan.
.jpg)
Het totale projectgebied heeft een oppervlakte van 1882 ha. 1406 ha daarvan ligt op het grondgebied van Alveringem, 315 ha op het grondgebied van Veurne en 161 ha op Lo-Reninge. Het is een agrarisch gebied met grote waaier aan land- en tuinbouwteelten. Het gebied is, op de hoeves na, nauwelijks bebouwd. Het grootste deel van het landbouwgebied is in gebruik voor akkerbouw en groenteteelt. In het Oerenbroek en langs de Lovaart komen graslanden voor. De ruilverkaveling wordt doorkruist door drie belangrijke waterlopen: de Vinkemsebeek, de Wijdouwbeek en de Collaertshillebeek. In het oosten is de afgekalfde steilrand van het plateau van Izenberge nog zichtbaar: een talud dat de grens vormt tussen de polders en het zandleemplateau. De N8 doorsnijdt het gebied en verbindt Veurne en de Westkust met Ieper.
Herverkaveling
Bij de herverkaveling waren 985 eigenaars en gebruikers van gronden betrokken. Via de nieuwe perceelsindeling werden 2907 percelen herleid naar 923 nieuwe kavels, zodat de landbouwers hun gronden beter kunnen bewerken. Eind 2016 konden de landbouwers hun nieuwe kavels in gebruik nemen. Op 28 juni 2017 werd de nieuwe kavelindeling administratief afgerond met het officieel verlijden van de ruilverkavelingsakte. Die legt de nieuwe eigendoms- en gebruikstoestand definitief vast. Op 29 november 2021 werd de aanvullende akte verleden. Die beschrijft alle uitgevoerde financiële transacties tussen het ruilverkavelingscomité en de eigenaars, vruchtgebruikers en gebruikers in het ruilverkavelingsgebied.
Landschapskunst verdwenen kerk Sint-Rijkers
Op de site van de verdwenen kerk van Sint-Rijkers heeft kunstenaar Marc Cordenier een landmark gebouwd. Het kunstwerk bestaat uit een blok rode baksteen van 4,60 meter hoog die binnenin met een boorhamer is uitgehouwen. Een wenteltrap in cortenstaal roept associaties op met de trap in een kerk die naar de preekstoel leidt. Bovenaan krijg je als bezoeker een 360°-zicht over het vlakke landschap. De ruilverkaveling haalde het perceel uit landbouwgebruik om de archeologische site te beschermen. Marc Cordenier kwam met zijn ontwerp als winnaar uit de bus van de kunstwedstrijd die de ruilverkaveling hiervoor uitschreef. De landmark kreeg de naam “De ziel van Sint-Rijkers” en is ingehuldigd op 29 november 2024.
%20(Klein).jpg)
De site ligt net buiten het dorp van Alveringem, aan het kruispunt van de Sint-Rijkersstraat (N319) en de Papestraat. Ze ligt op het fietsnetwerk Westhoek en is bereikbaar via een wandelverbinding vanuit het dorp van Alveringem. De gemeente Alveringem is eigenaar en beheerder van de site. Een bordje met QR-code op de site verwijst naar meer info: https://www.alveringem.be/dezielvansintrijkers. De gps-coördinaten van de landmark zijn 51.007758, 2.699882 (https://maps.app.goo.gl/LmEGPdxsdA5V9t6z8). Westtoer realiseert in de nabije toekomst nog een picknickplaats en een fietsenstalling bij de site.
Landschapskunst site Klarewal
Op de archeologische site Klarewal, op 2 kilometer van het centrum van Alveringem, heeft het kunstenaarsduo Elise Eeraerts en Roberto Aparicio Ronda in opdracht van de ruilverkaveling Sint-Rijkers een installatie gebouwd met de naam Below Ground, Beyond Earth (Klarewal). Het is een cirkelvormige formatie met reusachtige, verzaagde zwerfkeien als eerbetoon aan de resten van het verleden die er in de bodem zitten. De sporen in de bodem kunnen wijzen op een versterking tegen de Noormannen uit de 9de eeuw, maar ze kunnen ook wijzen op menselijke activiteit in de periode rond 2050 v. Chr. We kunnen dus tot nu toe het verleden van de plek niet volledig doorgronden, en daar spelen de kunstenaars op in.
Hun werk Below Ground, Beyond Earth maakt de tijd op een analoge manier zichtbaar door middel van de zon die rond de verzaagde stenen cirkelt. De installatie markeert de jaarlijkse uiterste posities van de zon aan de horizon via de vensters die aan de keien zijn bevestigd. Op 21 juni en 21 december, resp. de langste en de kortste dag van het jaar, kan je de zon waarnemen door de vensters, en kaatst de lichtreflectie terug van de ene steen op de steen die er tegenover ligt. Ook op 21 maart en 21 september, wanneer de dag en de nacht overal ter wereld even lang zijn, heb je de kans om de zonsopgang en -ondergang te zien door de vensters van de middelste, grootste steenformaties. Het glas weerkaatst verschillende kleuren, afhankelijk van de lichtinval.
Zie ook bericht op VRT-nieuwssite.
Bufferstroken langs waterlopen
Via de herverkaveling hebben we bufferstroken voorzien langs waterlopen (bijv. langs delen van de Vinkemsebeek, de Wijdouwbeek-Bampoelbeek, de Scheibeek en de Collaertshillebeek). Die laten het polderbestuur toe de waterlopen goed te beheren. Veel van de bufferstroken zijn beplant met houtkanten (zie hieronder).
10 km houtkanten
In de winter van 2022-2023 werd 10 kilometer houtkanten aangeplant langs polderwaterlopen en langs de plateaurand die het zandleemplateau van Izenberge scheidt van de polders. Dat is een meerwaarde voor het landschap en voor de biodiversiteit.
10 km fietspaden
- We legden in dit project ruim 10 kilometer fietspaden aan. We zorgden voor nieuwe vrijliggende fietspaden van de Myosotis over Beauvoorde naar Izenberge en van Izenberge naar de N8-Nieuwe Herberg. Die fietspaden werden in 2018 in gebruik genomen. Ook het kruispunt Gouden Hoofdstraat Izenbergestraat (Veurne) kreeg een nieuwe en meer veilige inrichting.
- Sinds oktober 2021 kun je veilig fietsen langs de Izenbergestraat, tussen Izenberge en Leisele.
- Ook in Pollinkhove hebben we de fietsinfrastructuur verbeterd. Het Zavelpad tussen de Clamarastraat en Lobrug liep dwars door twee boerderijen. Het pad is verlegd en breder gemaakt.
Via de herverkaveling is grond vrijgemaakt om een vrijliggend fietspad tussen de N8 en Alveringem-dorp aan te leggen. De uitvoering gebeurde door het Agentschap Wegen en Verkeer i.s.m. het gemeentebestuur van Alveringem. Zo zijn heel wat deelgemeentes fietsveilig verbonden.
feestelijke opening fietspaden in 2018
Fietshelling langs de Lovaart
De trap die de verbinding vormde tussen de tweesporenweg op de Zavel en het fietspad langs de Lovaart, op het grondgebied van Alveringem, werd omgevormd tot een fietshelling. Deze kleine verbinding ligt op het fietsknooppuntennetwerk Westhoek Noord. De werken werden afgerond in de zomer van 2023.
fietshelling voor en na aanleg, zicht vanaf de Zavel fietshelling voor en na aanleg, zicht vanop fietspad Lovaart
Aanpassingen aan lokale wegen
Verschillende landelijke wegen zijn heraangelegd, o. a. de Uilstond, de Zomerweg - Nieuwe Herberg tot aan de N8 Veurne-Ieper, de Papestraat .
Deze lokale wegen in slechte staat worden volledig hersteld:
- In Veurne: Oerenstraat (afgewerkt), Blauwhuisstraat
- In Alveringem: Beauvoordestraat, Bampoelstraat, Burgmolenstraat, Burgdreef, Klarewal, Wijdouwbeekstraat, Schooldreef, Fortem, 3 insteekwegen zonder naam
- In Lo-Reninge: Clamarastraat
heraanleg Zomerweg verbinding Papestraat-Burgmolenstraat
Werken aan waterlopen
Verspreid over het hele gebied van de ruilverkaveling voeren we werken uit aan waterlopen in functie van een beter waterbeheer:
- de aanleg van nieuwe bermgrachten langs wegen
- het herprofileren van bestaande en het opbreken en/of vernieuwen van bestaande buisleidingen
- het verplaatsen van waterlopen in functie van de herverkaveling
- vergroting van de buffercapaciteit van beken.
- de aanleg van enkele poelen
- herstel van onstabiele oevers
werken aan Bampoelbeek en duikers natuurtechnische inrichting waterloop aanleg getrapt profiel
Wegenwerken op de N8
De gewestweg N8, de verbindingsweg tussen Ieper en Veurne, kan de huidige verkeersdrukte niet aan. Hij wordt door het Agentschap Wegen en Verkeer veiliger, aantrekkelijker en leefbaarder gemaakt voor weggebruikers en omwonenden. Bij deze werken wordt gebruik gemaakt van gronden die door de ruilverkaveling Sint-Rijkers zijn vrijgesteld. De werken zijn aan de gang. Meer info: https://wegenenverkeer.be/werken/herinrichting-verbinding-ieper-veurne-n8.
Erfbeplanting
Eigenaars en gebruikers van gronden in de ruilverkaveling Sint-Rijkers konden hun steentje bijdragen aan een mooier landschap. Ze kregen allen de kans om deel te nemen aan een erfbeplantingsactie. In totaal is bij 22 landbouwers en particulieren een erfbeplantingsplan uitgevoerd.
Herstel militaire veldkeuken
Nabij het kruispunt Gapaard in Lo-Reninge ligt een militaire veldkeuken uit de Eerste Wereldoorlog. Het perceel met de veldkeuken werd in 2013 aan het ruilverkavelingsblok toegevoegd. We hebben de veldkeuken in 2017 gerestaureerd (lees ook het nieuwsbericht hierover).
Aan de hand van oude foto's en kaartmateriaal krijg je er ook een beeld van de omgeving tijdens de Eerste Wereldoorlog.
Meer info: infoborden-veldkeuken
Je vindt de gerestaureerde veldkeuken op de hoek van de Romanestraat en de N8 Veurne-Ieper.
Veldkeuken tijdens restauratie
Kavelinrichtingswerken
Kavels hergroeperen houdt in dat niet alle perceelsgrenzen behouden kunnen worden. We hebben daarom kavelinrichtingswerken uitgevoerd: scheidingsgrachten tussen landbouwpercelen zijn verlegd, het drainagestelsel is aangepast, waar nodig hebben we voor nieuwe perceelsropritten gezorgd.
opbraak van een veldweg aanpassing van de drainage
Allerlei inrichtingswerken
- de aanleg van onverharde wandelverbindingen
- de aanleg van een verharde wandelverbinding voor rolstoelgebruikers vanuit het woonzorgcentrum in de Hoogstraat in Alveringem
- het opbreken van veldwegen
- de aanleg van onverharde wegen voor landbouwgebruik.
Partners
- Ruilverkavelingscomité en commissie van advies
- Departement Omgeving, Afdeling Gebiedsontwikkeling, Omgevingsplanning en -projecten
- Provincie West-Vlaanderen
- Gemeente Alveringem
- Stad Veurne
- Stad Lo-Reninge
Voorgeschiedenis
75 landbouwers vroegen de Vlaamse overheid aan het eind van de jaren '90 om op het plateau van Izenberge een ruilverkaveling uit te voeren. Als gevolg van die vraag kreeg de Vlaamse Landmaatschappij de opdracht om een onderzoek naar het nut van de ruilverkaveling uit te voeren. Het onderzoek naar het nut heeft geleid tot een voorstel voor een eerste ruilverkaveling op het plateau van Izenberge, nl. de ruilverkaveling Sint-Rijkers. Op 10 juli 2009 heeft de bevoegde minister de ruilverkaveling Sint-Rijkers nuttig verklaard. Daarmee werd het officiële startschot voor het project gegeven. Onmiddellijk na de officiële start van de ruilverkaveling werden het ruilverkavelingscomité Sint-Rijkers en de commissie van advies opgericht.
Meer informatie over het tweede deelproject op het Plateau van Izenberge vind je via de projectfiche van het ruilverkavelingsproject Izenberge-fase 1
Extra
persberichten
infokrant:
monitoringsprogramma:
Laatste update: juni 2025