Sint-Rijkers

​Situering

Het totale projectgebied heeft een oppervlakte van 1882 ha waarvan 1406 ha op het grondgebied van Alveringem, 315 ha op het grondgebied van Veurne en 161 ha op Lo-Reninge.

In de kijker: nieuwe wandelroute van 6 km in het landelijke Alveringem

Via deze landelijke route in Alveringem leer je verborgen parels kennen zoals de nieuwe wandelstroken langs de Bampoelbeek en de site van de vroegere kerk Sint-Rijkers. De route is te vinden via deze link op Route You​. Je kan het bestand met de routebeschrijving downloaden als pdf of als gpx voor gebruik op GPS.

Je kan deze route combineren met de dorpswandeling Alveringem​ (6,1 km), een uitgave van de gemeente, of de Pannendorpwandelroute (8,1km), een uitgave van Westtoer. 

​In 2022 zal Westtoer deze nieuwe route opnemen in het wandelknooppuntennetwerk.

​Uitvoering​ dossier werken fietspaden deel 2

Het ruilverkavelingscomité Sint-Rijkers legt 9 km nieuwe vrijliggende fietspaden aan. De fietspaden vervolledigen het fietsroutenetwerk tussen Alveringem-Izenberge-Leisele en tussen Izenberge en Beauvoorde. ​De werken zijn gestart medio augustus 2020.

​Beschrijving

Het ruilverkavelingsgebied Sint-Rijkers is een samenhangend agrarisch gebied met een gemengde land- en tuinbouw. Verspreid liggen akkers en graslanden als huiskavels.

In het Oerenbroek of langs de Lovaart komen grasland-complexen voor. Door het gebied lopen drie beken, de Vinkemsebeek, de Wijdouwbeek en de Collaertshille-beek. Buiten de hofsteden is er nauwelijks bebouwing in de open ruimte.  

De N8 doorsnijdt het gebied en verbindt Veurne en de westkust met Ieper. Deze gewestweg is niet aangepast aan de actuele verkeersintensiteiten, telt bovendien talrijke kruispunten en geeft toegang tot heel wat landbouw-gebruikskavels.

Het gebied Sint-Rijkers is rijk aan archeologische waarden. Walgrachthoeves komen regelmatig voor. In het oosten ligt de gedegradeerde steilrand van het plateau. Dit talud vormt een markante grens tussen polders en zandleemplateau.

De belangrijkste doelstelling van het ruilverkavelingsproject is een verbetering van de agrarische structuur via het ruilen en herverkavelen van landbouwgronden. De grootste landbouwkundige baten of kostenbesparingen van een herverkaveling worden verwacht door perceelsvergroting (in het bijzonder van de huiskavel), verbetering van de perceelsvorm en perceelsgroepering.

Het ruilverkavelingsplan Sint-Rijkers voorziet ook maatregelen ter bevordering van:

• de verkeersveiligheid op het plateau, op en langs de N8;
• de agrarische structuur in functie van een duurzame landbouw;
• het recreatief medegebruik;
• de uitbouw, nazorg en beheer van natuur, landschap en water;
• het rijke archeologische erfgoed;
• de leefbaarheid van de dorpen in dit deel van de Westhoek.

Toelichting bij het structuurplan

Het structuurplan voorziet een hele waaier aan maatregelen : 

WATERLOPEN

Algemeen

• De meeste waterlopen en buizen worden behouden, plaatselijk wordt de verstoorde waterhuishouding verbeterd.
• Te dempen (delen van) waterlopen worden meestal vervangen door nieuwe waterloopgedeelten die beter passen in de perceelstructuur.
• Slecht werkende of ondergedimensioneerde buisleidingen worden vernieuwd.
• Bij de herprofilering van beken omwille van onstabiele oevers wordt waar mogelijk gebruik gemaakt van natuur-technische profielen.
• Een klein deel van de ingebuisde Collaertshillebeek wordt heringericht als open beek. Indien de nieuwe perceelstructuur het toelaat, kunnen ook op andere plaatsen delen van inbuizingen terug open gemaakt worden;
• Verspreid over de ruilverkaveling zullen een aantal dwarsduikers onder wegen worden vernieuwd omdat ze in slechte staat zijn of niet meer aangepast aan de gewijzigde omstandigheden.
• In de onmiddellijke omgeving van de bebouwde kommen van Alveringem en Beauvoorde zal het oppervlaktewater maximaal worden afgekoppeld van de rioleringen en tegelijk de regelmatig voorkomende wateroverlast opgelost. Deze werken zullen worden geïntegreerd in de ruilverkavelingswerken wat meer mogelijkheden biedt voor kwaliteitsvolle oplossingen.

Graslandzones Oerenbroek en Zavelhoek
Met uitzondering van eventuele onderhoudswerken aan belangrijke doorvoerbeken blijft het afwate­ringstelsel ongewijzigd.

WEGEN - VERKEERSVEILIGHEID

Ontsluitingswerken

Nieuwe wegen
Voor de ontsluiting van kavels en bedrijfszetels worden enkele geheel of gedeeltelijk nieuwe wegen aangelegd. De wegenis in de omgeving van de N8 wordt afgestemd en optimaal aangesloten op de geplande ventwegen.

Te verbeteren wegen

• Enkele landbouwwegen waarvan de verharde breedte (Zomerweg) en/of de bermen te smal zijn of verzakken (Papestraat) worden heraangelegd en aangepast aan het actuele landbouwverkeer.
• De actueel in slechte staat verkerende wegen die op het ruilverkavelingsplan vermeld zijn, worden hersteld, doodlopende insteekwegen worden op het einde aangepast om vrachtwagens te laten keren zodat ook daar suikerbieten geladen kunnen worden met de gangbare laadmethode (Beauvoordestraat, zijwegen Wydowbeekstraat, Papestraat, Dolfijnstraat).
• Bestaande, niet in het ruilverkavelingsplan opgenomen, verharde gemeentewegen zullen tijdens de uitvoeringsfase in samenspraak met de gemeenten hersteld worden als er noodzaak toe is.
• De bestaande (deels verhard, halfverhard, onverhard) landbouwweg tussen de Zavel (Alveringem) en Clamarastraat (Lo-Reninge) wordt heraangelegd als 2-sporenweg. Die weg zal volledig beantwoorden aan de vereisten van een landbouwweg, terwijl hij tegelijk landschappelijk mooi geïntegreerd zal zijn en ontradend zal werken voor verkeer dat daar niet hoort.

Verbetering verkeersveiligheid

• Plaatselijk zullen, in overleg met de gemeente, waar nodig bijkomende uitwijk­plaatsen worden aangelegd.
• De kruispunten Gouden Hoofdstraat - Izenbergestraat (Veurne) en Gouden Hoofdstraat - Blauwhuisstraat worden heringericht.
• De Izenbergestraat (Alveringem) wordt veiliger gemaakt tussen de bebouwde kom en de Kazernestraat.

NATUUR EN LANDSCHAP

Poelen

• Bestaande poelen worden zoveel mogelijk behouden. Op de te verwerven percelen worden poelen heraangelegd of opgewaardeerd samen met hun omgeving.
• Poelen die verdwijnen bij de herschikking van de percelen, worden gecompenseerd door nieuwe poelen op een voor amfibieën geschikte plaats.
• Nieuwe poelen zijn voorzien: 
• op de te verwerven percelen van het kasteel van Vinkem en de sites van Sint-Rijkers (kerksite en pastorijsite);
• op overhoekjes langs de Wijdouwbeekstraat en de Scheibeek.

Groenelementen

• Verspreid over het ruilverkavelingsblok worden een aantal hagen voorzien op te verbreden wegbermen langs weiden; bij de aanleg wordt rekening gehouden met het latere onderhoud.
• Bestaande hagen of houtkanten worden behouden en kunnen worden aangevuld. In voorkomend geval kan de ruilverkaveling ook achterstallig (eenmalig) beheer uitvoeren.
• Overhoekjes of restgronden die ontstaan bij de herschikking van de kavels langs vaste structuren zoals waterlopen, wegen of taluds, worden ingericht in functie van het natuurlijke netwerk.
• Er wordt een erfbeplantingactie op vrijwil­lige basis voorzien waarbij o.m. ook aandacht besteed wordt aan het aanbrengen van perceelsrandbegroeiingen rond de (huis)­weiden, het aanleg­gen van hoogstammige boomgaarden en de landschappelijke integratie van de dorpskernen. Deze actie is ook bedoeld voor niet-landbouwers in de ruilverkaveling.

Bufferstroken
Bufferstroken worden aangelegd langs de hoofdwaterlopen. Dit is het geval langs delen van de Vinkemsebeek, de Wijdouwbeek-Bampoelbeek, de Scheibeek en de Collaertshillebeek.
De bufferstroken worden zoveel mogelijk multifunctioneel gebruikt:

• Langs één zijde van de waterloop wordt de bufferstrook als grazige strook van 5 m breed ingericht die: 
• steeds dienstig is als onderhoudstrook van waar het onderhoud van de waterloop gebeurt;      
• op enkele trajecten ook gebruikt wordt als onverhard wandelpad in het kader van wandelcircuits;
• indien geen wandelpad en grenzend aan weiland, mee beweid kan worden bij wijze van onderhoud. 
• Langs de zuidzijde van de waterloop wordt de bufferstrook beplant zodat de beschaduwing van het aanpalend akkerland minimaal is omdat de schaduw overwegend op de beek en de grazige bufferstrook valt;
  Langs het talud op de grens tussen polders en zandleemgebied, nabij de Lovaart, komt een bufferstrook in combinatie met beplanting.

Luchtleidingen

• Overbodig geworden of te vernieuwen storende luchtleidingen zullen, indien mogelijk, respectievelijk verwijderd of verplaatst (desgevallend ondergronds gelegd) worden.

RECREATIEVE EN UTILITAIRE PADEN

Een aantal paden wordt nieuw aangelegd of verbeterd om in te schakelen in nieuwe of bestaande recreatieve routes of om de veiligheid van de zwakke weggebruikers te verbeteren. Bestaande en nieuwe paden komen steeds op perceelsgrenzen te liggen. 

Wandelpaden
Er worden wandelpaden voorzien op delen van de nieuw aan te leggen bufferstroken langs de Vinkemsebeek, Bampoelbeek en de Wijdouwbeek.
Er komen vrijliggende wandelpaden:

• tussen de Klarewal en de Zavel;
• tussen een zijweg van de Sint-Rijkersstraat en de Papestraat;
• tussen de Schaapstraat en de Zomerweg.

Omwille van de verkeersveiligheid en om milieuhygiënische redenen worden nabij de Clamarastraat (resp. binnen en buiten blok) twee bestaande recreatieve paden verlegd zodat ze niet meer doorheen of onmiddellijk naast landbouwbedrijfszetels lopen.

Fietspaden

Het bestaande fietspad tussen de Papestraat en de Dolfijnstraat wordt verbeterd en verbreed.

Er worden nieuwe vrijliggende tweerichtingsfietspaden voorzien met een onverharde berm tussen fietspad en rijweg:

• tussen Izenberge en Beauvoorde langs de oostzijde van de Beauvoordestraat en de Izenbergestraat (Veurne) en langs de zuidzijde van de Gouden Hoofdstraat;
• tussen Beauvoorde en de N8 (Myosotis) langs de zuidzijde van de Gouden Hoofdstraat.

Er worden nieuwe vrijliggende eenrichtingsfietspaden voorzien aan elke kant van de rijweg:

• tussen Izenberge en de N8 (Nieuwe Herberg);
• Langs de Sint-Rijkersstraat tussen N8 (Nieuwe Herberg) en Alveringem-dorp;

Tussen Izenberge en Leisele (buiten blok) worden eveneens nieuwe vrijliggende eenrichtingsfietspaden voorzien omdat er een dringende behoefte is voor woon-schoolverkeer dat nu in zeer onveilige omstandigheden gebeurt.
Om het laden van suikerbieten mogelijk te houden langs de nieuwe fietspaden, wordt de berm tussen rijweg en fietspad verhard over beperkte lengtes.

DIVERSE WERKEN

Kavelinrichtingswerken
Graslandzones Oerenbroek en Zavelhoek

• De voorziene kavelinrichtingswerken zijn beperkt tot kavelaanvaardingswerken m.a.w. werken die het gevolg zijn van het herverkavelen, ze kunnen bestaan uit beperkte egalisaties, normalisaties van bestaande drainages en buisleidingen, dem­pingen van kavelsloten, rooiïngen van groenelementen of opbraak van overbodig geworden exploitatiewegen.
• Er worden geen private kavelinrichtingswerken voorzien.
• Indien het technische verantwoord is (stagnerend oppervlaktewater) en indien de nieuwe kavelindeling het toelaat, kunnen nieuwe kavelgrachten worden gegraven op perceelsgrenzen. Bestaande inbuizin­gen kunnen om dezelfde redenen worden vervangen door nieuwe kavelsloten in de nabijheid.
  
• Demping van veedrinkpoelen (zo weinig mogelijk) kan in overleg met de betrokken gebruikers worden gecompen­seerd door het graven van nieuwe poelen.
• Het beperkt inbuizen van kavelgrachten gebeurt met het oog op de verbetering van de perceelsstructuur.

Erfgoed

• Enkele polderbrugjes langs de Oerenstraat (Oerenbroek) worden gerestaureerd.
• De omgeving van de kapel op de hoek van de Burgmolenstraat en de Dolfijnstraat wordt heringericht.
• Sites die volgens de archeologische inventaris potentieel rijk zijn, zullen voorafgaandelijk worden onderzocht indien er werken moeten worden uitgevoerd.
• Alle te verwerven sites (7,72 ha – privaat domein) blijven in landbouwgebruik met beperkingen zoals vereist voor het behoud van de archeologische waarden.

Dorpsherwaardering
In de mate van het mogelijke zal worden meegewerkt aan initiatieven voor de verbetering van de (verkeers)leefbaarheid en de aantrekkelijkheid van de dorpen.

Individuele waterzuivering (IBA)
In overleg en samenwerking met de rioolbeheerders wordt voorzien in de mogelijkheid (op vrijwillige basis) tot locale zuivering van het afvalwater van niet op de openbare riolering aansluitbare landbouwbedrijven en particuliere woningen.

Stand van zaken

Herverkaveling

Op 28 juni 2017 is de nieuwe kavelindeling administratief afgerond met het officieel verlijden van de ruilverkavelingsakte. Die legt de neiuwe eigendoms- en gebruikstoestand definitief vast.

Wegenwerken

Eind 2014 startten de verbeteringswerken van enkele wegen in het gebied, namelijk de heraanleg van:

• de Uilstond   
• de Zomerweg – Nieuwe Herberg tot aan de N8 Veurne-Ieper met inbegrip van een tracéwijziging in de omgeving van de Vinkemsebeek
  
  Heraanleg Zomerweg
• de Papestraat
• de verbinding Papestraat-Burgmolenstraat met een stukje fietspad ertussen
  

• De aanleg van een tweesporenbetonweg tussen de Clamarastraat (Pollinkhove) en de Zavel (Alveringem) grotendeels op het bestaande tracé.
  

Kavelinrichtingswerken

Sinds april 2018 zijn de kavelinrichtingswerken in uitvoering. Hierin is ook de heraanleg voorzien van de Zwartpaardstraat en de zogenaamde kleine Bampoelstraat.

 Voorbeeld van aanleg nieuwe grachten ter hoogte van Papestraat, Burgmolenstraat

Een tweede reeks inrichtingswerken ("Inrichtingswerken deel 2") is in ontwerpfase. Het gaat onder andere om de aanleg van de aan te planten bufferstroken langs de hoofdwaterlopen, de aanleg van de nieuwe wandelpaden en de werken voor behoud van erfgoed en voor natuur en landschap. In het kader van de "Inrichtingswerken deel 2" worden ook de plaatselijke werken aan het stelsel van kavelgrachten voorzien. Deze werken zijn nodig op plaatsen waar het bestaande grachtenstelsel niet volledig samenvalt met de nieuwe kavelgrenzen.

Fietspaden

In september 2016 is de aanleg van de "Fietspaden deel 1" van start gegaan. Het gaat over de aanleg van nieuwe vrijliggende fietspaden van de Myosotis over Beauvoorde naar Izenberge en van Izenberge naar de N8-Nieuwe Herberg. De nieuwe fietspaden werden in 2018 in gebruik genomen.

Voor "Fietspaden deel 2" van Izenberge naar Leisele starten de terreinwerken in augustus 2020.

Erfbeplanting

Begin 2018 ontvingen de eigenaars en gebruikers die in het gebied wonen een informatiefolder over de erfbeplantingactie van het ruilverkavelingscomité.

flyer (erf)beplantingsactie  (voor eigenaars betrokken in de ruilverkaveling en buiten de dorpskernen)

Herstel militaire veldkeuken

In het voorjaar van 2017 zijn de restauratiewerken beëindigd aan de militaire veldkeuken uit de Eerste Wereldoorlog nabij het kruispunt "Gapaard" op de hoek van de Romanestraat en de N8 (Veurne-Ieper) in Lo-Reninge. Dit perceel werd in 2013 aan het ruilverkavelingsblok toegevoegd maar grenst er niet aan. In de veldkeuken wordt aan de hand van oude foto's en kaartmateriaal een beeld gegeven van de omgeving van de Gapaard tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Visualisatie restauratie veldkeuken

Site veldkeuken tijdens de restauratiewerken

Voorgeschiedenis

75 landbouwers vroegen de Vlaamse overheid aan het eind van de jaren '90 om op het plateau van Izenberge een ruilverkaveling uit te voeren. Als gevolg van die vraag kreeg de Vlaamse Landmaatschappij de opdracht om een onderzoek naar het nut van de ruilverkaveling uit te voeren.

Het onderzoek naar het nut van een ruilverkaveling op het plateau van Izenberge heeft geleid tot een voorstel voor een eerste ruilverkaveling op het plateau, nl. de ruilverkaveling Sint-Rijkers. Van 8 april tot en met 7 mei 2008 liep een openbaar onderzoek over de voorgestelde ruilverkaveling. In die periode kon elke geïnteresseerde reageren.

De coördinatiecommissie heeft alle bezwaren en opmerkingen grondig bestudeerd. Op basis van het advies van de commissie heeft de bevoegde minister op 10 juli 2009 de ruilverkaveling Sint-Rijkers nuttig verklaard en beslist een aantal aanpassingen aan het ontwerp-ruilverkavelingsplan door te voeren. Daarmee werd het officiële startschot voor het project gegeven. Onmiddellijk na de officiële start van de ruilverkaveling werden het ruilverkavelingscomité Sint-Rijkers en de commissie van advies opgericht.

Partners

• Ruilverkavelingscomité
• Departement Omgeving, Afdeling Gebiedsontwikkeling, Omgevingsplanning en -projecten
• Provincie West-Vlaanderen
• Gemeente Alveringem
• Stad Veurne
• Stad Lo-Reninge

Bijkomende informatie

nota inrichting site militaire veldkeuken (2017)

infopaneel Militaire veldkeuken (1)

infopaneel Militaire veldkeuken (2)

infopaneel MIitaire veldkeuken - Gapard (3)

structuurplan Sint-Rijkers 2011

ruilverkaveli​ngsplan Sint-Rijkers