Stand van zaken
Het oorspronkelijke inrichtingsplan is volledig uitgevoerd. Voor de uitbouw van het recreatief netwerk IJzervallei is in 2008 een aanpassing van het inrichtingsplan goedgekeurd. De werken hiervoor worden uitgevoerd in 2012-2014.
Situering
800 ha op het grondgebied van Alveringem en Lo-Reninge (West-Vlaanderen). Het projectgebied strekt zich uit aan de linkeroever van de IJzer tussen de Franse grens en Fintele. Het inrichtingsplan kadert in het landinrichtingsproject De Westhoek.
Beschrijving
Erfbeplanting
Om de boerderijen beter te integreren in het landschap werd geprobeerd om voor extra groen te zorgen rond de gebouwen en huisweiden. De landbouwers kregen de kans om op vrijwillige basis mee te werken aan een erfbeplantingsactie. Daarbij werd zoveel mogelijk gekozen voor streekeigen planten. 15 boerderijen deden begin 2004 mee aan de actie.
Herstel IJzerstraat
Langs de IJzerstraat zijn in de loop van 2003-2004 de drie bruggen ter hoogte van Stavele (Alveringem) volledig vernieuwd. Ze moeten zorgen voor een betere doorstroming van het water in de vallei van de IJzer. De NV Waterwegen en Zeekanaal financierde.
Het wegdek van de IJzerstraat werd in 2005 door de Vlaamse Landmaatschappij vernieuwd. Dit gebeurde met middelen van de gemeente Alveringem en het Vlaams Gewest (landinrichting).
Aanleg fietspad Elzendamme-Fintele
Het jaagpad langs de IJzer tussen Elzendamme en Fintele werd in 2003 omgevormd tot een fiets- en wandelpad. De NV Waterwegen en Zeekanaal financierde.
Aanleg fietspad en paaiplaats Elzendamme
Langs de gewestweg Ieper-Veurne werd in 2004-2005 ter hoogte van Elzendamme een verhard fietspad aangelegd zodat de fietsers die van Veurne komen, de gewestweg niet langer hoeven te kruisen. Ze kunnen rechtstreeks de nieuwe fietsbrug over de IJzer bereiken. Langs dit pad werden bovendien een kikkerpoel en een paaiplaats voor vissen aangelegd. Het Vlaams gewest stond in voor de financiering (Agentschap Infrastructuur en Agentschap voor Natuur en Bos).
Kleinschalige waterzuivering
Bewoners van het landelijk gebied en melkveebedrijven konden een waterzuiveringsinstallatie aanleggen waarbij ze voor 80 % gesubsidieerd werden door het Vlaams Gewest. Het projectgebied werd hiervoor in noordelijke richting uitgebreid. Inmiddels zijn een 85–tal installaties gebouwd. Deze actie werd in 2013 afgesloten.
Zones voor natuurontwikkeling en inrichting valleirand
De natuur in de laaggelegen valleigraslanden kreeg extra aandacht. Er werden iets meer dan 100 ha gronden aangekocht die in de winterbedding van de IJzer liggen. Deze percelen zijn in de loop van 2009-2010 heringericht en overgedragen aan het Agentschap voor Natuur en Bos. De landbouwers staan verder in voor het natuurvriendelijk beheer van de graslanden.
De archeologische site van de abdij O.L.V. Ter Nieuwe Plant maakt deel uit van één van de drie grotere kernen voor natuurontwikkeling. Voor deze abdijsite is een evocatieproject uitgevoerd.
Langs de Neerloopbeek is in samenwerking met de Provinciale Visserijcommissie een paaiplaats aangelegd. De Dienst Natuurtechnische Milieubouw van het Vlaams Gewest stond in voor de financiering.
Ook ter hoogte van de Brouckmolen en de Iepkenbeek is aan natuurontwikkeling gedaan. Aan de molen is een perceel van een 12-tal ha ingericht om diverse vogelsoorten aan te trekken. Hiertoe is het perceel plaatselijk afgegraven (herstel laantjes) en vernat.
De overgang van de overstroombare IJzervallei en de zandleemgronden wordt gevormd door een steile valleirand die mogelijkheden biedt voor de ontwikkeling van natuur- en landschapswaarden. Bij overstromingen fungeert het talud als natuurlijke dijk zodat de aangrenzende percelen worden beschermd tegen wateroverlast. Enkele km van deze valleirand zijn aangekocht, ingericht en beplant met doornstruweel.
Partners zijn het Agentschap voor Natuur en Bos en de NV Waterwegen en Zeekanaal (financiering Vlaams Gewest, landinrichting).
Recreatief netwerk IJzervallei
Om de mogelijkheden voor recreatief wandelen en fietsen langs de IJzer te verbeteren, werden in 2013 een fietsverbinding gerealiseerd tussen Roesbrugge en Stavele en twee recreatiebruggen over de IJzer gebouwd. De brug ter hoogte van Beveren-IJzer zorgt voor een bijkomende ontsluiting voor wandelaars tussen Roesbrugge, Stavele en Beveren-IJzer en maakte het mogelijk van de Brouckmolenwandelroute een achtvormige lus te maken. De brug ter hoogte van het Eversambos zorgt voor een wandelverbinding tussen het bos en het jaagpad langs de IJzer. Partners zijn de NV Waterwegen en Zeekanaal, de gemeente Alveringem, stad Poperinge, provincie West-Vlaanderen, Westtoer apb en het Agentschap voor Natuur en Bos.
In 2014 zal de Provincie West-Vlaanderen de huidige wandelverbinding richting Beveren-IJzer omturnen tot een fietspad.
Het wandelnetwerk IJzervallei (knooppuntenbewegwijzering) is geopend in mei 2013.
Brouckmolenwandelroute
In oktober 2013 werd de Brouckmolenwandelroute ingehuldigd. Deze provinciale wandelroute van 7 km loopt via rustige plattelandswegen, graspaden en het jaagpad langs de IJzer tussen Beveren-IJzer en Stavele. De partners zijn Westtoer, de NV Waterwegen en Zeekanaal, de provincie West-Vlaanderen en de gemeente Alveringem. Het tot stand komen van deze route is één van de acties van het inrichtingsplan.
Natuurexploratiepad Heidebeek-IJzer-Zwijnbeek
Met het oog op de recreatieve ontsluiting voor wandelaars en de maatregelen voor natuurontwikkeling en landschapzorg werden begin jaren 2000 langs deze waterlopen grondstroken of volledige graslandpercelen aangekocht en ingericht (grondgebied Alveringem en Poperinge). Over de IJzer is ter hoogte van de Zwijnbeek een recreatiebrug gebouwd (via een afzonderlijk inrichtingsplan). De onverharde wandelpaden werden geïntegreerd in het Dode IJzerwandelcircuit.
Partners waren de provincie West-Vlaanderen, Westtoer apb en de stad Poperinge.
Dode IJzer in Roesbrugge
De weilandpercelen tussen de IJzer en de Dode IJzer ter hoogte van de dorpskom van Roesbrugge (Poperinge) werden in de tweede helft van de jaren negentig ingericht als natuurgerichte recreatiezone, met herstel van de Dode IJzer, een paaiplaats, bedijking, schermgroen, een hengelplaats, een infoluifel enz.
Partners waren de provincie West-Vlaanderen, de Zuidijzerpolder en de stad Poperinge. De VLM stond in voor de coördinatie van deze maatregelen die uitgevoerd werden net buiten het eigenlijke projectgebied.
Partners
De VLM is coördinator van het inrichtingsplan. Verschillende partners staan in voor de uitvoering (zie beschrijving).