Het doel van het programma Water-Land-Schap is om problemen met water in landelijke gebieden in onderlinge samenhang op te lossen, in nauwe samenwerking met de gebruikers van het gebied zoals landbouwers en bedrijven, bewoners en landschapsbeheerders.
De beoogde output van het programma is een sterkere landbouw, een duurzame watervoorraad, een goede waterkwaliteit, een opvang van teveel aan water zowel in bebouwde omgeving als in natuurlijke systemen en een sterker landschap in het gebied. Het programma wil daarbij rekening houden met de extra stress die de klimaatverandering op het watersysteem zal zetten.
De eerste oproep Water-Land-Schap in 2017 verzamelde voorstellen voor initiatieven om watergebonden problemen aan te pakken. Daaruit werden 14 voorstellen (deelgebieden) geselecteerd, die gebundeld worden in het landinrichtingsproject Water-Land-Schap. Dat beoogt een klimaatrobuuste landbouw, een duurzame watervoorraad, een goede waterkwaliteit, een opvang van teveel aan water zowel in bebouwde omgeving als in openruimtegebieden, en mooiere landschappen.
Droogte, erosie en wateroverlast aanpakken
Landbouwers en bedrijven, bewoners en landschapsbeheerders. Ze zijn allemaal betrokken als we droogtemaatregelen willen realiseren in de open ruimte en landelijke gebieden.
Binnen de 14 deelgebieden Water-Land-Schap is daarom een oproep gelanceerd naar demomaatregelen, waaruit we kunnen leren voor de toekomst.
Minister van omgeving Zuhal Demir keurde de eerste demomaatregelen goed. In 10 van de 14 gebieden experimenteren de gebiedscoalities met innovatieve maatregelen die ze samen met landbouwers uitvoeren.
Een greep uit hun acties:
- ·Aanleg van bufferzones door nieuwe vormen van beheerovereenkomsten (Barbierbeek, Herk en Mombeek, Beek.boer.Bodem en Robuuste Waterlopen Westhoek)
- ·Stuwtjes of afwateringsgrachten om regenwater vast te houden (Beek.Boer.Bodem en Kempenbroek en Maasvallei)
- ·Randenbeheer of fruitplantages en bevorderen biodiversiteit van graslanden door onder andere aangepaste teelten (Herk en Mombeek, Getestreek)
- ·Duurzaam beheer van rietkragen (Laakvallei)
- Peilgestuurde drainage (Ravels en Maasvallei)
- Preventie tegen erosie en pesticiden (Robuuste waterlopen Westhoek, Getestreek)
Meer informatie over deze eerste demomaatregelen vindt u
hier.
Met de eerste Blue Deal middelen riepen we in de zomer van 2020 in de 14 deelgebieden op om droogtemaatregelen te formuleren. 19 projectvoorstellen kregen goedkeuring om te starten, voor in totaal 2,5 miljoen euro.
Enkele voorbeelden:
- De buffering van water op landbouwpercelen door het (her)plaatsen van stuwen en aanleggen van infiltratiepoelen in de vallei van de Aa (Herentals, Lille en Vorselaar)
- Oeverstroken, buffering en wateropvang langs de Kasselrijbeek in Anzegem (Vichte) en Deerlijk
- Inrichting overstromingsgebied Den Bruel en Dormaalbeek (Zoutleeuw)
Om op Europees vlak na te denken over de aanpak van wateroverlast en droogte in samenwerking met diverse actoren, stapte VLM in het Interregproject Co-Adapt.
Dit project investeert in de co-creatie van de klimaatadaptatieve Water-Land-Schap-maatregelen. Meer info op de
webfiche van Co-Adapt.
Lees hier het 
rapport over het onderzoek naar de haalbaarheid van het landinrichtingsproject, en het advies van de programmacommissie.
Bekijk ook eens de projectfiche van Co-Adapt. Binnen Water-Land-Schap zijn er 3 deelgebieden in betrokken, Robuuste waterlopen Westhoek, De Gaverbeek en Midden-West-Vlaanderen.
Om Westouter te vrijwaren van wateroverlast zal de Kemmelbeek opnieuw hermeanderen, en in Roeselaere en Ledegem worden twee waterbufferbekkens aangelegd op landbouwpercelen. Zo kunnen landbouwers in eigen water voorzien bij droogte en wordt wateroverlast vermeden.
Programmateam Water-Land-Schap
Het programmateam Water-Land-Schap begeleidt en werkt het programma water-Land-Schap uit. Het programmateam bestaat uit:
- Vlaamse Landmaatschappij (VLM)
- Vlaamse Milieumaatschappij (VMM)
- Instituut voor Landbouw-, Visserij-, en Voedingsonderzoek (ILVO)
- Departement Landbouw en Visserij
- Departement Omgeving,
- Agentschap voor Natuur en Bos (ANB)
- Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) en Vlaams Kenniscentrum Water (VLAKWA)
- Architecture Workroom Brussels
Alle leden van het programmateam delen hun kennis met initiatiefnemers.