In dit Water-Land-Schap project voorzien we de opstuwing van oppervlaktewater in de bovenlopen van waterlopen categorie 2, op meerdere locaties doorheen de provincie Limburg. De innovatie van dit project zit in de methode waarbij de pluviale overstromingskaarten worden geraadpleegd om geschikte locaties voor opstuwing te selecteren. Het maken van deze selectie gebeurde onder verschillende voorwaarden. Zo dient er stroomopwaarts van de opstuwing voldoende bergingscapaciteit voor water beschikbaar te zijn om overlast van de opstuwing te vermijden. Evenwel, indien de gecreëerde overstromingen geen overlast geven op de aanliggende percelen kan hiervan gebruik gemaakt worden voor extra infiltratie. Hiervoor komen waterlopen gelegen in bosgebied in aanmerking, alsook gebieden waar de pluviale overstromingskaarten aangeven dat landbouw- en woongebieden gevrijwaard blijven. Bovendien geven we aandacht aan de waterkwaliteit (opstuwing niet afwaarts gelegen van overstorten riolering) op de locatie van de opstuwing, om te vermijden dat vervuild water terechtkomt op naastliggende percelen.
De uitvoering van dit project zal (bron)gebieden vernatten in heel de provincie Limburg. Oppervlaktewater wordt namelijk vertraagd afgevoerd en krijgt meer kans om te infiltreren. Overstroming van de waterloop door opstuwing is ook een goede manier om extra infiltratie te voorzien, indien het landgebruik op de omliggende percelen dit toelaat. In het algemeen draagt het bovenstrooms infiltreren van water ook bij aan de aanvulling van de grondwatervoorraden in Limburg, en bij uitbreiding dus ook aan de drinkwatervoorraden voor heel Vlaanderen. Dit maakt ons weerbaarder voor de lange perioden van droogte die voorspeld worden door de klimaatsverandering. Het opwaarts vasthouden van water vermindert bovendien afwaartse piekafvoeren bij intense (zomer)neerslag, iets dat vaker zal voorkomen in ons toekomstig klimaat.
In een tweede deel van deze projectaanvraag voorzien we de installatie van een nieuw type stuw op de Roosterbeek in het vijvergebied De Wijers. Deze stuw zorgt voor de noodzakelijke vernatting van het gebied, voorziet aan de noden van alle gebruikers van het gebied (viskweker, ANB, private eigenaars) en biedt tevens een oplossing voor de vismigratie. Het unieke ontwerp van deze stuw kan als inspiratie dienen in andere gebieden met een gelijkaardige complexe problematiek.
Locaties op de waterlopen categorie 2 die na een eerste analyse geschikt worden geacht voor opstuwing, op basis van de pluviale overstromingskaarten.
Voorbeeldselectie van een locatie geschikt voor opstuwing (rode bol), via de pluviale overstromingskaart (selectie van T10, T100 en T1000). De luchtfoto toont aan dat opstuwing enkel mogelijk overlast zou veroorzaken in een bosgebied.
Voorbeeld van een regelbare stuw geplaatst in een waterloop.
De coalitiepartners zijn:
- Provincie Limburg
- Watering de Dommelvallei
- Watering van Sint-Truiden
- Watering Het Vereveld
- Watering De Herk
- Watering Het Schulensbroek
- Watering De Vreenebeek
- Watering Het Grootbroek
- Agentschap voor Natuur en Bos
- Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren
- Regionaal Landschap Lage Kempen
- Regionaal Landschap Kempen en Maasland