Nieuwe kaart met gebiedstypes vanaf 1 januari 2021
MAP 6 voorziet in een tweejaarlijkse herziening van de gebiedstype-indeling op basis van de recentste nitraatmetingen in het oppervlakte- en grondwater in landbouwgebied, uitgevoerd door de Vlaamse Milieumaatschappij.
Er is een nieuwe kaart met gebiedstypes voor 2021 en 2022. Doordat de toestand en de trend van de waterkwaliteit verslechterd zijn ten opzichte van begin 2019, zijn er extra gebieden waar gebiedsgerichte maatregelen uit MAP 6 van toepassing zijn.
Hoe komt u als landbouwer te weten in welke gebiedstypes uw percelen liggen?
U kunt dat opzoeken op twee locaties:
- Op het
Mestbankloket. Werkwijze:
- Meld u aan in het Mestbankloket.
- Ga naar rubriek gronden > bemestingsnormen.
-
Kies daar voor het 'rapport 2020'.
- In dat rapport ziet u de gebiedstypes in de kolom 'Gebiedstype ’21-‘22'
- Op het e-loket van het departement Landbouw en Visserij
Overzichtskaart gebiedstype-indeling 2021 en 2022
Hieronder ziet u de definitieve gebiedstype-indeling op basis van oppervlakte- en grondwater zonder vermelding van de gemeentegrenzen.
U kunt ook een kaart downloaden met de gemeentegrenzen: 
definitieve gebiedstype-indeling op basis van oppervlakte- en grondwater met de gemeentegrenzen.
Hoe zijn de gebiedstypes 2021-2022 tot stand gekomen?
Hieronder leggen we uit hoe de nieuwe gebiedstypes 2021-2022 tot stand zijn gekomen.
Afstroomzones van de Vlaamse waterlichamen als basis
De afstroomzones van de Vlaamse waterlichamen worden gebruikt als geografische basiseenheid voor de indeling in de verschillende gebiedstypes. Dat zijn gebieden die afwateren naar een van de Vlaamse waterlichamen en hun lokale vertakkingen.
In totaal zijn er 265 afstroomzones. De meeste afstroomzones wateren af binnen Vlaanderen. Daarnaast wateren een aantal kleinere grenszones af buiten Vlaanderen.
Naargelang de beoordeling van de kwaliteit van het oppervlakte- en grondwater, wordt elke afstroomzone ingedeeld in een van de vier gebiedstypes.
Stap 1: beoordeling oppervlaktewater en grondwater
Beoordeling oppervlaktewater
De beoordeling van de oppervlaktewaterkwaliteit vormt de vertrekbasis. De
gemiddelde nitraatconcentratie van de MAP-meetpunten is een goede indicator om de globale impact van de landbouw op de oppervlaktewaterkwaliteit in een bepaalde afstroomzone te beoordelen. Die indicator is immers robuust en minder onderhevig aan uitschieters ten gevolge van bijvoorbeeld uitzonderlijke weersomstandigheden. De gemiddelde nitraatconcentratie is een geschikte indicator om het beleid te evalueren.
De
streefwaarde voor de gemiddelde nitraatconcentratie bedraagt
18 mg nitraat/l. Die streefwaarde is afgeleid op basis van data-analyse en is de vertaalslag van de grenswaarde voor nitraatstikstof tussen een goede en matige toestand van de oppervlaktewaterkwaliteit vanuit de Kaderrichtlijn Water. Die grenswaarde bedraagt 10 mg nitraatstikstof/l, wat overeenkomt met 44,3 mg nitraat/l, als 90ste percentielwaarde. Dat betekent concreet dat 90% van de metingen moet voldoen aan die grenswaarde.
Als vertrekbasis voor de beoordeling voor oppervlaktewater, is voor elke afstroomzone de gemiddelde nitraatconcentratie bepaald, op basis van de twee recentste winterjaren 2018-2019 en 2019-2020. Voor elke afstroomzone wordt de gemiddelde nitraatconcentratie vergeleken met de streefwaarde van 18 mg nitraat/l. Naargelang de doelafstand tot de streefwaarde wordt elke afstroomzone ingedeeld in een van de
vier categorieën voor oppervlaktewater.
Omdat er geen achteruitgang van de waterkwaliteit mag optreden in categorie 0 voor oppervlaktewater, worden afstroomzones met een gemiddelde nitraatconcentratie tussen 14 en 18 mg nitraat/l waar de nitraatconcentratie met meer dan 2 mg nitraat/l gestegen is over een periode van twee jaar, ingedeeld in categorie 1 voor oppervlaktewater.
|
Bijkomend criterium | |
> 14 & ≤ 18 en stijging > 2 mg nitraat/l over periode van twee jaar | | | |
|---|
| Categorie oppervlaktewater | 0
| 1 | 1 | 2 | 3 |
|---|
Hieronder ziet u de
indeling van de afstroomzones (ASZ) in de verschillende categorieën voor oppervlaktewater. 278.200 ha landbouwgrond bevindt zich in categorie 0 voor oppervlaktewater (groene gebieden), 174.800 ha in categorie 1 (gele gebieden), 59.600 ha in categorie 2 (oranje gebieden) en 159.800 ha in categorie 3 (rode gebieden).
Beoordeling grondwater
De
gemiddelde nitraatconcentratie in de bovenste filter van de grondwatermeetpunten is een goede indicator om de globale impact van de landbouw op de grondwaterkwaliteit in een bepaalde afstroomzone te beoordelen. De nitraten gemeten in de bovenste filter van het grondwatermeetnet komen immers van dichtbij. Dat bleek duidelijk tijdens de
studievoormiddag over de relatie tussen bemesting en grondwater.
Omwille van de langere reistijden naar het grondwater, wordt ook rekening gehouden met de
trend van de nitraatconcentraties bij de gebiedstype-indeling voor grondwater.
Als vertrekbasis voor de beoordeling voor grondwater, is voor elke afstroomzone de gemiddelde nitraatconcentratie in de bovenste filter van het grondwatermeetnet bepaald op basis van de twee recentste kalenderjaren 2018 en 2019. Daarnaast wordt voor elke afstroomzone de gemiddelde trend van de nitraatconcentratie in de bovenste filter van het grondwatermeetnet bepaald op basis van de vier recentste kalenderjaren in de periode 2016 t.e.m. 2019.
Naargelang het resultaat van de toestand- en trendbeoordeling van het grondwater, wordt elke afstroomzone ingedeeld in een van de
vier klassen voor grondwater.
|
Dalend | 0 | 0 | 1 | 1 |
|---|
|
Stabiel of geen trend | 0 | 0 | 1 | 1 |
|---|
|
Stijgend | 0 | 1 | 2* | 3* |
|---|
* Op basis van een beduidend stijgende trend (R² > 0,5)
Hieronder ziet u de
indeling van de afstroomzones (ASZ) in de verschillende klassen voor grondwater. 455.600 ha landbouwgrond bevindt zich in afstroomzones met een voldoende grondwaterkwaliteit (groene gebieden). 197.600 ha landbouwgrond bevindt zich in afstroomzones in klasse 1 met onvoldoende grondwaterkwaliteit (gele gebieden). 19.100 ha landbouwgrond bevindt zich in klasse 3, omwille van een duidelijke stijgende trend bij hoge gemiddelde nitraatconcentraties boven 60 mg nitraat/l (rode gebieden).
Stap 2: gebiedstype-indeling 2021-2022 op basis van oppervlakte- en grondwater
Om tot een definitieve afbakening te komen, wordt de afbakening op basis van het criterium oppervlaktewater gecombineerd met het criterium grondwater. De gebiedstype-indeling op basis van het oppervlaktewater, vormt de basis en wordt naargelang het resultaat van de grondwaterbeoordeling, verhoogd met 1 (tot een maximum van 3).
Afstroomzones die na de combinatie van oppervlakte- en grondwater gebiedstype 0 zijn maar waar de 90ste percentielwaarde van alle metingen in oppervlaktewatermeetpunten (op basis van de winterjaren 2018-2019 en 2019-2020) hoger is dan 44,3 mg nitraat/l worden bijkomend aangeduid als gebiedstype 1.
165.000 ha landbouwgrond (25%) ligt in gebiedstype 0 (groene gebieden), 221.900 ha (33%) in gebiedstype 1 (gele gebieden), 80.800 ha (12%) in gebiedstype 2 (oranje gebieden) en 204.600 ha (30%) in gebiedstype 3 (rode gebieden). Zie onderstaande kaart.
Wijziging ten opzichte van de start van MAP 6 in 2019
In totaal zijn 189 of 71% van de afstroomzones niet veranderd van gebiedstype, 21 afstroomzones of 8% kent een gunstiger gebiedstype (licht- en donkergroene afstroomzones) en 55 afstroomzones of 21% kent een ongunstiger gebiedstype (licht- en donkerblauwe afstroomzones).
In vergelijking met de gebiedstype-indeling voor de periode 2019-2020, wijzigen de gebiedstypes van de afbakening 2021-2022 als volgt:
- gebiedstype 0 vermindert met 105.400 hectare;
- gebiedstype 1 neemt toe met 84.800 hectare;
- gebiedstype 2 vermindert met 49.800 hectare;
- gebiedstype 3 neemt toe met 70.500 hectare.
In totaal zullen in de periode 2021-2022 de verstrengde
gebiedsgerichte maatregelen van gebiedstype 2 en 3 van toepassing zijn op 285.400 hectare landbouwgrond. Dat is een toename van 20.600 hectare ten opzichte van de afbakening van 2019-2020.
Bekijk hieronder de kaart die toont hoe de gebiedstypes zijn gewijzigd ten opzichte van de start van MAP 6 in 2019 of download de kaart van de gewijzigde gebiedstypes, met gemeentegrenzen.
