Naast de drie ruilverkavelingen* passeert de fietsroute ook de Wortel- en Merksplaskolonie. De twee Vlaamse kolonies in Vlaanderen waren bedoeld om arme gezinnen, weeskinderen en landlopers te helpen en hen aan het werk te zetten in een landbouwbedrijf. De werking van de landbouwkolonies eindigde in 1993 en daarmee dreigden de unieke landschappen van de kolonies in stukken uiteen te vallen.
De Vlaamse Landmaatschappij kocht daarom gronden aan in Wortel- en Merksplaskolonie zodat de kolonies als geheel bewaard kunnen blijven. De aangekochte gronden zijn nadien ingezet als ruilgronden om de ruilverkaveling Merksplas en Zondereigen mogelijk te maken. Dankzij de ruilverkavelingen konden maatregelen voor natuur- en landschapsherstel uitgevoerd worden.
Enkele voorbeelden: het Biezenven, heideherstel ter hoogte van het Bootjesven, de aanleg van dreven en van verbrede dreef- en natuurstroken.
De ruilverkavelingen verbinden via trage wegen de unieke landschappen van het kasteel van Hoogstraten, de kolonies en de beekdalen, de bebouwde kernen van Merksplas, Rijkevorsel, Hoogstraten, Wortel en Achtel.
In de beekdalen van het Merkske en van de bovenloop van de Mark zijn de hoge natuurwaarden kenmerkend voor het gebied. Europa heeft de natuurwaarden van de bovenloop van de Mark erkend door de aanduiding van een Natura 2000 gebied. De ontwikkeling van een beekdallandschap van ongeveer 120ha wordt nagestreefd. Deze bestaan uit: half-natuurlijke graslanden, elzenbroekbossen, ruigten, poelen, vennen, enz.
LINK fietsroute website www.libelle.be
*Ruilverkaveling is een instrument van de Overheid voor een integrale inrichting van het landelijk gebied met, naast landbouw, aandacht voor natuur, landschap, recreatie, archeologie, enz.
Centraal staat de uitbouw van een verweven landschap met ruimte voor landbouw, natuur en water.
Ruilverkaveling geeft de landbouwers een duwtje in de rug door het herverkavelen van de landbouwgronden tot kavels die zo veel mogelijk rond de bedrijfszetels gegroepeerd zijn en die regelmatig van vorm zijn. De herverkaveling gaat gepaard met de nodige kavelinrichtingswerken.
Ruilverkaveling draagt daartoe bij door enerzijds gronden met hoge natuurwaarden uit landbouwgebruik te nemen en anderzijds door deze grond in te richten in functie van natuurdoelen.