Wilde bestuivers zoals bijen, vlinders en zweefvliegen spelen een cruciale rol in ons ecosysteem, maar hun aantallen nemen alarmerend af. Een van de belangrijkste redenen daarvoor is het gebrek aan voedselbronnen, vooral bloeiende planten. Maar wist je dat sommige wilde bijen extreem kieskeurig zijn als het gaat om hun voedsel? Sommige soorten zijn zelfs afhankelijk van slechts één plantensoort.
Om deze problematiek aan te pakken, experimenteert de Vlaamse Landmaatschappij met zogenaamde bestuiversblokken in Nieuwerkerken, Sint-Truiden en Oudenaarde: blokvormige percelen met een grote diversiteit aan bloemrijke vegetatie, speciaal ontworpen om wilde bestuivers aan te trekken.
Blokvormige percelen met bloemen
De bestuiversblokken zijn aangelegd in zuiver landbouwgebied, waar bestuivers anders nauwelijks voedselbronnen vinden. De keuze voor blokvormige percelen boven stroken is bewust gemaakt. Bloemenranden worden vaak als smalle stroken langs perceelranden aangelegd, wat het risico verhoogt dat bestrijdingsmiddelen op de bloemen terecht komen. Bij blokvormige percelen is dat risico aanzienlijk kleiner, omdat de grotere oppervlakten beter beschermd zijn tegen verwaaiing van pesticiden.
Brede bloeiboog en sinus- en blokbeheer
Op deze bestuiversblokken wordt gestreefd naar een brede bloeiboog, wat betekent dat er gedurende een langere periode bloeiende bloemen aanwezig zijn. Dat wordt bereikt door sinus- en blokbeheer toe te passen, waarbij verschillende delen van het perceel op verschillende momenten worden gemaaid. Dat bevordert de duurzame ontwikkeling van bloemrijke vegetatie op de lange termijn.
Samenwerking en monitoring
Voor de opvolging werkt de VLM samen met de Universiteit Gent. Zij monitoren niet alleen de ontwikkeling van de vegetatie, maar onderzoeken ook de meerwaarde van de bestuiversblokken voor de wilde bestuivers zoals bijen en zweefvliegen.
Vlaams actieplan wilde bestuivers
Het initiatief voor bestuiversblokken maakt deel uit van een breder plan om de achteruitgang van wilde bestuivers te stoppen. Het 'Vlaams Actieplan 2022-2030 voor Wilde Bestuivers' omvat 37 acties gericht op het behoud en herstel van deze essentiële bestuivers. Geschikte habitats creëren in agrarisch gebied is slechts één van de vele stappen die worden ondernomen om deze belangrijke doelstelling te bereiken.
Beheerovereenkomsten bloemenakkers
Er worden op dit moment al heel wat inspanningen gedaan om geschikte habitats voor wilde bestuivers te creëren in landbouwgebied. Zo kunnen landbouwers 5-jarige beheerovereenkomsten voor bloemenakkers sluiten: ze zaaien daarvoor een deel van een perceel of een volledig perceel in met een één-, twee- of meerjarig bloemenmengsel. In ruil daarvoor krijgen ze een jaarlijkse vergoeding van 1998€ per hectare bloemenakker.