Situering
Het projectgebied (1882 ha) is poldergebied van de Oostkustpolder dat aan het Zwin grenst.
Beschrijving
Het
landinrichtingsplan “Hazegraspolderdijk en Cantelmolinie” is het tweede
landinrichtingsplan dat uitgevoerd wordt in kader van het
landinrichtingsproject Zwinpolders. Het plan omvat volgende maatregelen:
- het inrichten van de Graaf Leon Lippensdreef en de Hazegraspolderdijk zodat begrazingsbeheer met schapen mogelijk is;
- aanleg van verkeersveilige oversteken voor recreanten op de Graaf Lippensdreef en het verlagen van de maximum toegelaten snelheid op de Graaf Leon Lippensdreef;
- het herstel en de consolidatie van bunkers en dijkdoorgangen op de Hazegraspolderdijk;
- landschapsherstel en beplantingen binnen het Hazegrasfort;
- de aanleg van een wandelpad en gedeeltelijke evocatie van het historisch profiel van de Cantelmolinie.
Luchtfoto Hazegraspolderdijk
Luchtfoto Cantelmolinie
Om deze maatregelen en de instandhoudingsdoelstellingen voor de natuur te kunnen realiseren, wordt een grondenbank opgericht.
Het realiseren van de natuurdoelen in het projectgebied gebeurt in een eerste fase op een vrijwillige manier. Deze vrijwillige manier van werken wordt geëvalueerd in 2027.
Een deel van de voorziene maatregelen landinrichting zal worden uitgevoerd via het programma Blue Deal van de Vlaamse Regering:
- het realiseren van een natuurverbinding langs de Vuile Vaart;
- het instellen van een hoger waterpeil op de Paulusvaart.
Meer hierover lees je ook in het
persbericht van juli 2022.

Stand van zaken
Het landinrichtingsplan is goedgekeurd door de Vlaamse Regering op 17 december 2021.
De grondenbankwerking voor de natuurdoelen en het realiseren van een fietsverbinding langs de Sluisstraat is opgestart eind 2021.
Planning
In 2022 werd door de provincie West-Vlaanderen het ontwerp opgemaakt, de vergunningen aangevraagd en de aanbestedingsprocedure georganiseerd voor de inrichting van de Cantelmolinie. Deze werken gaan over het evoceren van een deel van de Cantelmolinie, een verdedigingswerk uit de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648). Een deel van die Cantelmolinie wordt ook ingericht als begrazingszone oor schapen en er komt een wandelverbinding op. De terreinwerken zijn gepland voor najaar 2023.
In het najaar van 2022 is gestart met de opmaak van het ontwerp voor de werken aan de Graaf Leon Lippensdreef en de Hazegraspolderdijk. Dit gebeurt in samenwerking met de gemeente Knokke-Heist, die zal instaan voor de bijbehorende wegenwerken, en het Agentschap voor Natuur en Bos, dat zal instaan voor de uitvoering van de natuurinrichtingswerken. De historische Hazegraspolderdijk wordt ingericht als begrazingszone voor schapen, waarbinnen ook de Graaf Leon Lippensdreef ligt. Daarnaast worden ook bijkomende veilige wegoversteken gelegd voor fietsers, wandelaars en ruiters en komen er nieuwe ruiterverbindingen. We mikken op het aanvragen van een omgevingsvergunning in het najaar van 2023, de werken zelf zijn gepland vanaf voorjaar 2024.
Twee uitvoeringsdossiers, waarvan de planning in het kader van dit inrichtingsplan gebeurd is, worden uitgevoerd via het programma Blue Deal. Het betreft de werken aan de Paulusvaart, met als partner de Oostkustpolder, en de werken aan de Vuile Vaart, met als partner de provincie West-Vlaanderen.
Op de Paulusvaart worden twee stuwen geplaatst die een grote wateropslagcapaciteit in deze waterloop mogelijk maken. Dit extra water zullen we gebruiken voor de vernatting van het nabijgelegen natuurgebied en zal ook kunnen worden gebruikt door landbouwers als beregeningswater. Daarnaast zorgen deze werken er ook voor dat hemelwaterafvoer van de woonkern van Het Zoute, vertraagd kan gebeuren richting polder. In het kader van Blue Deal is hiervoor op 1 juli 2022 een subsidie van 115.000 euro aan de Oostkustpolder goedgekeurd. De uitvoering van de werken is gepland in najaar 2023.
De Vuile Vaart wordt ingericht als een natuurverbindingsgebied in de Zwinpolder. Er komen natuurvriendelijke oevers en de buffercapaciteit van de waterloop wordt sterk vergroot. In het kader van Blue Deal is hiervoor op 1 juli 2022 een subsidie van 404.556 euro aan de provincie West-Vlaanderen goedgekeurd. De uitvoering van de werken is voorzien in voorjaar 2024.
Voorgeschiedenis
Op 21 december 2005 is een verdrag gesloten tussen Vlaanderen en Nederland over de uitvoering van de ontwikkelingsschets 2010 voor het Schelde-estuarium. Dit verdrag legt de afspraken tussen Vlaanderen en Nederland vast voor de duurzame instandhouding van het Schelde-estuarium. Er zijn een aantal natuurherstellende maatregelen nodig als gevolg van de verdieping van de Westerschelde. Deze verdieping dient om de toegankelijkheid van de Zeehaven van Antwerpen te garanderen. Zo moeten bijv. een aantal polders in Vlaanderen en Nederland worden ontpolderd. De ontpoldering van de Willem Leopoldpolder, op het grondgebied van de gemeente Knokke-Heist in Vlaanderen en de stad Sluis in Nederland, is onderdeel van dit verdrag.
De ontpoldering van een deel van de Willem Leopoldpolder houdt risico's in voor een verdere en versnelde verzilting van de omliggende polder. Aanpassingen in het waterbeheer in de Oostkustpolder zijn nodig om het risico op bijkomende verzilting tegen te gaan.
In opdracht van de West-Vlaamse gouverneur heeft de VLM een raamakkoord gesloten met een aantal organisaties over het waterbeheer in een deel van de Oostkustpolder voor het duurzaam behoud en de uitbreiding van het Zwin als natuurlijk intergetijdengebied. In dit akkoord staan afspraken over financiering en de verantwoordelijkheden van de verschillende partners.
In het raamakkoord staat o.a. dat de uitvoering van het raamakkoord via een landinrichtings-project gecoördineerd wordt. De Vlaamse Regering heeft op 15 april 2016 het landinrichtingsproject Zwinpolders goedgekeurd en ingesteld.
Partners
- Het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB)
- Het Agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust (AMDK)
- De provincie West-Vlaanderen
- De gemeente Knokke-Heist
- De Oostkustpolder
Extra info
Laatste update: februari 2023