Voorgeschiedenis
Zesentwintig Vlaamse gemeenten hebben in 2004 het
Scheldecharter ondertekend of zijn intussen aangesloten bij het
Intergemeentelijk Samenwerkingsverband Schelde-Landschapspark (IGS-SLP) dat in 2008 werd opgericht: Antwerpen,
Bornem,
Brasschaat,
Hemiksem,
Niel,
Puurs,
Schelle,
Sint-Amands en
Zwijndrecht (provincie Antwerpen) en Berlare,
Beveren,
Buggenhout, Dendermonde, Destelbergen, Gent, Hamme,
Kruibeke, Laarne, Lokeren, Melle,
Merelbeke,
Temse,
Waasmunster,
Wetteren, Wichelen en Zele (provincie Oost-Vlaanderen); Beveren ondertekende het Scheldecharter niet (de gemeenten in cursief zijn aangesloten bij het IGS-SLP).
Deze bestuurlijke samenwerking heeft volgende doelstellingen:
- Een gestructureerde interbestuurlijke samenwerking op vrijwillige basis opzetten. Een forum bieden voor de bespreking van ontwikkelingen van het estuarium vanuit het Vlaams Gewest met de lokale besturen.
- Projecten initiëren ter ondersteuning en aanvulling van de Ontwikkelingsschets 2010 Schelde-estuarium. De projecten hebben betrekking op waterbeheersing, natuurbeheer, landschapsbeheer, infrastructuurbeheer, stedenbouw, toerisme, recreatie, verkeer en vervoer, woongebieden, bedrijfsvestigingen en landbouw. Alle projecten uit het Schelde-Landschapspark willen de rol van de Schelde als levensader onderlijnen, alle potenties van de Schelde en het Schelde-estuarium valoriseren, de internationale uitstraling van het gebied bevorderen en op termijn een globale maatschappelijke meerwaarde creëren voor de ganse Schelderegio.
- Provinciale en gemeentelijke structuurplannen hanteren als één van de uitgangspunten voor lokale projecten in het kader van het Schelde-Landschapspark. Waar mogelijk projecten inpassen in de implementatie van relevante internationale instrumenten, zoals de specifieke verdragen met betrekking tot de Schelde, de Europese Conventie met betrekking tot het Landschap, de Vogel- en Habitatrichtlijnen en de Kaderrichtlijn Water, alsook van de relevante Vlaamse regelgeving;
- Kennis, ervaring en inzichten tussen de partners delen; samenwerking nastreven met andere betrokken instanties en (op termijn) met Nederlandse gemeenten.
De VLM kreeg in 2009 van Vlaams minister-president Peeters, bevoegd voor het plattelandsbeleid, de opdracht om korte termijnprojecten en ander openruimte-initiatieven te ondersteunen binnen het plattelandsproject Scheldelandschapspark. Hiermee wordt samen met lokale gemeenschappen ingespeeld op de waaier van mogelijkheden om de omgevingskwaliteit voor wie leeft of werkt op het platteland te verhogen.
Stand van zaken
Op jaarbasis worden door de minister bevoegd voor het plattelandsbeleid, middelen goedgekeurd om een aantal korte termijnprojecten (zgn. "quick wins") te subsidiëren in functie van plattelandsontwikkeling in het Scheldelandschapspark. Dat zijn kleinschalige, duurzame projecten die op korte termijn gerealiseerd kunnen worden en een belangrijke stimulans kunnen betekenen voor het hele project. Het gaat daarbij om initiatieven die plattelandsontwikkeling in de ruime zin van het woord op het oog hebben, zoals: de verbetering van het landschap met haar natuurwaarden en culturele waarden, landbouwkundige kenmerken, erfgoedwaarden, het aanbod van recreatie en toerisme, enzovoort.
In 2010, 2012 en 2013 werden oproepen gelanceerd bij de gemeenten die bij het Scheldelandschapspark betrokken zijn. Er werden een aantal projecten geselecteerd die een projectsubsidie kregen van bijna 50% van de voorziene projectkost. De VLM coördineert en begeleidt de uitvoering van deze korte termijnprojecten en zorgt voor de uitbetaling van de projectsubsidies.
Het Vlaamse plattelandsbeleid voorzag in 2014 een budget van 80.000 euro voor het uitvoeren van quick win-projecten in de Oost-Vlaamse gemeenten van het Intergemeentelijk Samenwerkingsverband Schelde-Landschapspark (Beveren, Buggenhout, Kruibeke, Merelbeke, Waasmunster, Temse en Wetteren) en een budget van 80.000 euro voor quick win-projecten in de Antwerpse gemeenten (Zwijndrecht, Niel, Hemiksem, Schelle, Sint-Amands, Bornem, Puurs, Brasschaat). De projectoproep werd gecoördineerd door de Vlaamse Landmaatschappij.
Op basis van de oproep 2014-2015 werden vijf Oost-Vlaamse projectvoorstellen geselecteerd:
- verfraaiing dijken Melkader en Hoge Landen en inrichting boomgaard "De Lisdodde" (Beveren)
- ontmoeting van jong en oud in het kader van het project "Hartje Buggenhout" (Buggenhout)
- "Het pompgemaal bij Kallebeek" en "Van Bazel naar Rupelmonde? Met de fiets" (Kruibeke)
- Mobilhome-overnachtingsplaats in de Scheldevallei (Temse)
In de loop van 2016 worden de laatste subsidies voor gerealiseerde en gerapporteerde projecten aan betrokken gemeenten uitbetaald. Sinds de oproep 2014-2015 werden geen middelen meer voor nieuwe korte termijnprojecten voor het Scheldelandschapspark ter beschikking gesteld.
Voor het Antwerpse deel van het Scheldelandschapspark werd een planprogramma 'Schelde en Rupel' opgemaakt door de VLM. Dit planprogramma omvat de inrichtingsprojecten landinrichting "Klein-Brabant en Zwijndrecht", voor het grondgebied van de gemeenten Bornem, Puurs, Sint-Amands en Zwijndrecht, en "Rupelstreek", voor het grondgebied van de gemeenten Hemiksem, Niel, Schelle, Boom en Rumst. De Vlaamse regering keurde op 16 mei 2014 het planprogramma goed en gaf de opdracht aan de Vlaamse Landmaatschappij tot de opmaak van de landinrichtingsplannen van de inrichtingsprojecten landinrichting "Klein-Brabant en Zwijndrecht" en "Rupelstreek".
Projectleiding
Contactpersoon VLM regio West: Jan Verboven
Contatctpersoon VLM regio Oost: Eddy Vermeerbergen