Zoerselbos

Project: Natuurinrichtingsproject

Projecttype: Natuurinrichtingsproject

Provincie(s): Antwerpen

Gemeente(n): Zandhoven; Zoersel

Korte Inhoud

Het natuurinrichtingsproject Zoerselbos, gelegen op het grondgebied van Zoersel en Zandhoven (515 ha), wil naast de natuurwaarden van het Zoerselbos ook de recreatieve waarde opkrikken.

Voorgeschiedenis

2002: start onderzoek naar de haalbaarheid

2008: project ingesteld door de minister

2011 : maatregelen en uitvoeringsmodaliteiten vastgelegd door de minister

2012: stedenbouwkundige vergunning eerste inrichtingswerken verkregen en start van deze werken

2014: einde eerste reeks natuurinrichtingswerken

2015: stedenbouwkundige vergunning tweede reeks inrichtingswerken verkregen en start van deze werken. Ook werd de start gegeven voor de aanleg van een bufferwal langs de E34

2017: einde tweede reeks natuurinrichtingswerken

2021 : Openbaar onderzoek laatste projectuitvoeringsplan

2022 : Minister van Omgeving Zuhal Demir stelt laatste projectuitvoeringsplan vast

2023 : in juni werd het openbaar onderzoek voor de omgevingsvergunning gehouden

Stand van zaken

Momenteel wordt de omgevingsvergunning voor het laatste projectuitvoeringsplan afgewacht.

Voor een korte, overzichtelijke samenvatting van het laatste projectuitvoeringsplan verwijzen we graag naar deze digitale brochure.

Oppervlakte

Projectgebied: ongeveer 515 ha.

Beschrijving

Het Zoerselbos is van oudsher een natuurgebied waar natuurliefhebbers en zondagse recreanten zich thuis voelen. Het heeft een rijke planten- en dierenwereld en een aantrekkelijk landschap met een afwisseling van oude loofbossen, naaldbossen, open plekken en beekvalleitjes. Er is een wijdvertakt net van wandel- en fietspaden met het bezoekerscentrum ‘Zoerselbos’ als kern.

Toekomst

Om die troeven van vandaag ook voor de toekomst veilig te stellen startte de Vlaamse overheid een natuurinrichtingsproject. Het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) en de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) werken dit project concreet uit.
Na intensief overleg met de gemeenten en andere betrokken instanties, verenigingen en personen is er in 2010 een projectrapport opgemaakt. Daarin wordt beschreven hoe de troeven van Zoerselbos ook op lange termijn levensvatbaar kunnen blijven, hoe natuurinrichting daarbij kan helpen en welke ingrepen daaraan te pas komen.

Een paar belangrijke vragen die bijvoorbeeld aan bod komen: hoe kunnen we ervoor zorgen dat de zachte recreatie beter wordt afgestemd op de kwetsbare planten- en dierenwereld? Hoe kunnen we de historische waarde van dit landschap, één van de oudste bosgebieden in Vlaanderen, in ere houden en zelfs versterken? Wat is er nodig om Zoerselbos zo natuurlijk mogelijk te laten ontwikkelen?

Inrichting

Enkele voorbeelden van mogelijke ingrepen die daarbij kunnen helpen: het omvormen van naaldbos naar loofbos waar dat past, het plaatsen van infrastructuur om de verschillende recreatievormen beter te geleiden, het aanleggen of heraanleggen van paden met een duurzame semiverharding, het voorzien van een parkeerterrein om wild parkeren tegen te gaan, het plaatsen van nieuwe informatieborden, enzovoort.

Eerste reeks uitvoeringswerken

Op basis van de voorstellen in het projectrapport, werd een eerste reeks inrichtingsmaatregelen verder uitgewerkt. Die plannen werden eind 2011 onderworpen aan een openbaar onderzoek (13 november – 13 december 2011) in het kader van het verkrijgen van een stedenbouwkundige vergunning.

De inwoners van Zoersel en Zandhoven, de bezoekers van het Zoerselbos, de eigenaars van gronden en alle geïnteresseerden kregen de kans om de voorstellen van de eerste uitvoeringswerken en hieraan gerealteerde informatie in te kijken op het gemeentehuis. In juni 2012 verleende de gewestelijke stedenbouwkundige ambtenaar in Antwerpen de stedenbouwkundige vergunning.

Tweede reeks uitvoeringswerken

Op basis van de voorstellen in het projectrapport werd een tweede reeks uitvoeringsmaatregelen uitgewerkt. Deze werden in een tweede en derde uitvoeringsplan gegoten die begin juni 2014 door het projectcomité werden goedgekeurd. Het tweede uitvoeringsplan behelst de aanleg van een bufferwal langs E34 ter hoogte van het Schegelbos.

De in het kader van het derde uitvoeringsplan te nemen maatregelen worden weergegeven op Plan 1: overzicht maatregelen.

De laatste reeks uitvoeringswerken

Uitgezonderd de inrichting van de vrij recent verworven gronden Sjouwel en de aanleg van een poel op Hoog Schriek zijn de maatregelen uit dit projectuitvoeringsplan in de recreatieve sfeer te situeren. Een betere sturing van de recreatiestromen zal een positief effect hebben op de natuur en het comfort van de recreant verhogen. De aanleg van een nieuwe parking langs de Boshuisweg (naast de E34) zal de druk op het bos (o.a. door wildparkeren) wegnemen. Door het aanbieden van een hondenlosloopzone vlak bij de parking beogen we het verstorend effect van loslopende honden in het bos te verminderen. Door het oplossen van lokale knelpunten, door de wandelpaden lokaal te verbeteren, zullen de wandelaars op de paden kunnen blijven en zo voor minder verstoring in het bos zorgen.

Tot nog toe was er vanuit het bezoekerscentrum slechts één wandellus te maken (Halse dreef – Antwerpse dreef – Hallebaan - Grensweg). Door de nieuwe verbinding over Sjouwel wordt een tweede wandellus met varianten mogelijk (Halse dreef – Zoerselbosdreef – achter Rodendijk - Sjouwel of Halse dreef – Nieuwe dreef – Benningedreef - Sjouwel).

Voor de heraanleg of de verbetering van de recreatieve ontsluiting (wandel- , fiets- of ruiterpaden) op private wegen met een openbaar karakter stelt zich niet meteen een probleem. Voor de realisatie van de nieuwe verbinding over Sjouwel en achter de Rodendijk moeten deze paden echter aangelegd worden op private gronden.

Aan de hand van dit laatste projectuitvoeringsplan (PUP4) bereidt het projectcomité de uitvoering van de laatste fase van het natuurinrichtingsproject Zoerselbos voor. Het plan ondergaat een openbaar onderzoek van 30 dagen. Uiteindelijk legt ook hier het projectcomité het projectuitvoeringsplan voor aan de minister, rekening houdend met het advies van de projectcommissie en de bezwaren geopperd tijdens het openbaar onderzoek. De minister stelt het projectuitvoeringsplan vast.

Dit projectuitvoeringsplan bevat een aantal gedetailleerde gegevens en plannen:

Inventarisatieplannen van perceelsstructuur, grondgebruik, wegen en waterlopen;
Technische uitwerking van de natuurinrichtingsmaatregelen;
Toestand en regeling van eigendom en gebruik;
Financieringsplan en uitvoeringsprogramma.

Bij het projectuitvoeringsplan horen ook lijsten (met alle percelen, belanghebbenden en de eigendoms- en gebruiksbladen per belanghebbende). Deze lijsten liggen enkel ter inzage op het secretariaat voor de betrokken belanghebbenden. Zij krijgen deze lijsten ook persoonlijk toegestuurd.

Na de vaststelling door de minister zal het projectcomité zorgen voor de uitvoering van de maatregelen op het terrein. Het projectcomité laat de instrumenterende ambtenaar de natuurinrichtingsakte opmaken, die de nieuwe eigendoms- en gebruikstoestand vastlegt, samen met de data voor ingebruikneming van de percelen en de financiële verrichtingen erbij.