Hoe verder u bemest van de waterlopen, hoe kleiner de kans dat nitraat in de waterloop uitspoelt. Afhankelijk van waar uw perceel ligt en of er een nitraatgevoelige teelt wordt verbouwd als hoofdteelt, gelden andere bemestingsvrije afstanden tot waterlopen. Dat geldt telkens vanaf de bovenste rand van het talud van de waterloop.
Hieronder ziet u welke afstand u moet houden in welk geval. Klik door op de link om de volledige uitleg te lezen.
Onderaan deze pagina krijgt u een antwoord op de vraag:
wat met begrazing? En u kunt er ook een webinar over de beschermingsstroken bekijken.
De huidige 1-meter teeltvrije strook langs waterlopen blijft overal bestaan en maakt deel uit van de bredere beschermingsstroken.
VHA staat voor Vlaamse Hydrografische Atlas. Of een waterloop een VHA-waterloop is (blauwe lijn) of een overige waterloop (paars-roze lijn), kunt u nakijken op:
Percelen langs VHA-waterlopen
5 meter voor beschermingsstroken voor nitraatgevoelige hoofdteelten langs VHA voor gebiedstype 2 en 3 in 2025 en 2026
Hebt u in 2025 of 2026 nitraatgevoelige hoofdteelten in gebiedstypes 2 en 3? Dan moet u een beschermingsstrook aanleggen van
5 meter langs VHA-waterlopen (Vlaamse Hydrografische Atlas). U moet de strook intekenen en aanvinken via de verzamelaanvraag in het e-loket van het Agentschap Landbouw en Zeevisserij.
Met nitraatgevoelige teelten wordt bedoeld: mais, aardappelen, groenten, … Kortom: alle teelten die niet behoren tot de lijst van niet-nitraatgevoelige teelten. De lijst van niet-nitraatgevoelige teelten bestaat uit: graangewassen, oliehoudende zaden, eiwithoudende gewassen, vlas, bieten, grasland, klaver, luzerne, spruitkool, cichorei, witloof, mengsel van vlinderbloemigen, overige vanggewassen. Voor een volledig overzicht, kunt u de
teelttabel raadplegen.
In de beschermingsstrook zijn bemesting of gewasbeschermingsmiddelen niet toegelaten. De oppervlakte van de stroken wordt in mindering gebracht van de bemestingsruimte, met uitzondering van stroken grasland langs begraasde weides.
Qua vegetatie: de 1-meter teeltvrije strook blijft bestaan. Dit jaar is het nog toegelaten om in de overige 4 meter een niet-nitraatgevoelige teelt te verbouwen. Bewerkingen zijn dus nog toegelaten in de laatste 4 meter. Vanaf volgend jaar moet hier een buffergewas of spontane vegetatie aanwezig zijn.
In 2025 komen bestaande beheerovereenkomsten en onderstaande
ecoregelingen in aanmerking als beschermingsstrook. Uitzonderlijk worden in 2025 bloemenmengsels toegestaan:
- Grasbufferstrook langs kwetsbaar landschapselement (BUE/BUEN)
- Grasbufferstrook langs waterlopen (BUW)
- Bufferstrook plus - graskruidenmengsel (BUK/BUKN)
5 meter voor de bemestingsvrije strook voor andere percelen langs VHA in 2025
Is er geen beschermingsstrook nodig omdat het perceel in gebiedstype 0 of 1 ligt? Of omdat er een niet-nitraatgevoelige teelt is ingezaaid in gebiedstype 2 of 3? Dan volstaat het om dit jaar een bemestingsvrije strook van 5 meter aan te houden, net zoals in 2024.
3 meter voor beschermingsstroken voor andere percelen langs VHA in 2026
De breedte van een beschermingsstrook is 3 meter langs VHA-waterlopen (Vlaamse Hydrografische Atlas) in 2026, behalve voor nitraatgevoelige teelten in gebiedstype 2 en 3, waar dit 5 meter is. Ook deze zullen moeten ingetekend en aangevinkt worden in de verzamelaanvraag.
De
vegetatie bestaat uit een 1-meter teeltvrije strook en 2 meter buffergewas of spontane vegetatie. Met een buffergewas wordt bedoeld: gras, vlinderbloemigen, houtachtige buffergewassen,… U kunt gebruikmaken van een
ecoregeling van het Agentschap Landbouw en Zeevisserij of een
VLM-beheerovereenkomst op de stroken. U ontvangt daarvoor een vergoeding. Let wel: een beheerovereenkomst voor 2026 moet ten laatste voor 1 september 2025 aangevraagd worden. Leg zeker een afspraak vast met onze
bedrijfsplanners als u interesse hebt.
In 2026 zijn
beperkte bodembewerkingen van toepassing in een beschermingsstrook. In het algemeen zijn bodembewerkingen en rijden verboden, met uitzondering van:
- maaien bij een niet-houtige vegetatie (niet toegelaten tussen 15/3 en 15/7)
- probleemonkruiden pleksgewijs mechanisch bestrijden
- buffergewas vernieuwen (max. 1 keer om de drie jaar)
- rijden als gevolg van gebruik als wendakker
- bewerkingen in kader van beheer van waterlopen
5 meter voor beschermingsstroken in natuur, bos en SBZ-H in 2026
Ook groene bestemmingen zoals bossen en natuurgebieden, alsook voor alle gebieden binnen de Speciale BeschermingsZone van de Habitatrichtlijn (SBZ-H), gelden vanaf 2026 beschermingsstroken van
5 meter.
5 meter voor alle overige waterlopen (niet VHA)
Langs overige waterlopen (de paars-roze lijnen in de verzamelaanvraag, AgriLens of Geoloket) wijzigt er niets. De
1-meter teeltvrije strook blijft er bestaan en is vrij van gewasbeschermingsmiddelen. Daarnaast blijft de
5-meter bemestingsvrije strook van toepassing.
10 meter voor percelen in het Vlaams Ecologisch Netwerk
Langs alle waterlopen en oppervlaktewaterlichamen voor percelen in het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN) is bemesting in een strook van
10 meter verboden.
10 meter voor percelen langs een helling
Langs alle waterlopen en oppervlaktewaterlichamen langs hellingen mag u niet bemesten met dierlijke mest, kunstmest en andere meststoffen in een strook van
10 meter.
Wat met begrazing?
Begrazing is toegestaan in de oeverzone langs de talud van de waterloop in 2025. Vanaf 2026 is begrazing enkel toegestaan op de beschermingsstrook in de oeverzone langsheen begraasde weilanden. De beschermingsstrook hoeft niet afgepaald te worden. Langs andere percelen met gewassen kan het enkel tijdelijk als onderhoudsmaatregel.
Webinar beschermingsstroken 2025