Ruilverkaveling
Ruilverkaveling is het ruilen en herschikken van (kadastrale) percelen binnen een afgebakend gebied. In plaats van kleinere, versnipperde percelen, krijgen de eigenaars en gebruikers één of meerdere grote, van op de openbare weg toegankelijke percelen, zo dicht mogelijk bij de (landbouwbedrijfs)gebouwen. Samen met deze ruiloperatie, de zogenaamde herverkaveling, wordt ook de omgevingskwaliteit aangepakt.
Openbaar domein
Het openbaar domein is bestemd tot het 'gebruik van allen'.
Een openbare weg kan tot het openbaar domein behoren doordat hij bestemd wordt 'voor het gebruik van allen', maar toch eigendom zijn van de aangelanden. De beheerstoestand wordt geregeld via de vaststelling van het openbaar domein: onroerende goederen worden toegevoegd aan het openbaar domein, de goederen zijn vanaf het besluit bestemd voor het gebruik van allen. Onroerende goederen kunnen ook worden geschrapt uit het openbaar domein.
Bij de herverkaveling wordt het openbaar domein meestal toebedeeld aan de gemeenten of de provincie. Deze 'grondinname' voor het openbaar domein dat nog in eigendom was bij private personen en voor het nieuwe openbare domein, wordt evenredig over alle eigenaars en gebruikers verdeeld.
Nieuwe beplantingen en vaak ook bestaande beplantingen langs openbaar domein worden ook naar de gemeenten of de provincie overgedragen via herverkaveling.
Ruilverkavelingsplan
Het ruilverkavelingsplan bepaalt de krachtlijnen van het project. Het ruilverkavelingsplan Zondereigen heeft een ruime blik, heeft ook oog voor alle aspecten die samen bepalen hoe leefbaar het platteland is en blijft: landbouw, landschap en natuur, fietsen en wandelen, veilig verkeer, de kwaliteit van het water, het erfgoed van de streek.
Voor landbouw worden verspreide kavels gegroepeerd, maken nieuwe of verbeterde wegen de gronden beter bereikbaar en worden de knelpunten in de hoofdafwatering weggewerkt. Grondruil in de vallei van het Merkske en Markske maakt het mogelijk om een grensoverschrijdend natuurgebied aan te leggen. Hetzelfde instrument wordt toegepast om een aaneengesloten natuurgebied te creëren ter hoogte van de depressie van het Moer. Door natuurinrichtingswerken worden o.a. in de vallei van Merkske en Markske, het Moer, aan het Bootjesven en het Strikkeven de natuurpotenties verhoogd.
Door de aanleg van enkele rietmoerassen op zijlopen van het Merkske en de Noordermark en de aanleg van plasbermen langs enkele waterlopen, is er aandacht voor de waterkwaliteit.
Nieuwe of verbeterde verkeersveilige paden leiden de fietser en wandelaar naar hoekjes van Zondereigen die tot nu toe onbereikbaar waren, bv. in de vallei van het Markske, Merkske en Noordermark.