 |
Er zitten opnieuw heel wat zeldzame kamsalamanders in de Antitankgracht in Haacht. Tijdens een onderzoek eind 2016 telde Natuurpunt er meer dan honderd, maar wellicht zitten er nog veel meer exemplaren van de zeldzame en Europees beschermde amfibie. |
De kamsalamander is de grootste inheemse watersalamander in Vlaanderen. De mannetjes kunnen 16 centimeter lang worden, de vrouwtjes tot 18 centimeter. Door hun hoge, gekartelde rugkam lijken de mannetjes in de paartijd op heuse waterdraakjes. Kamsalamanders leven vooral in valleien met beken en poelen, maar de afgelopen decennia is hun aantal sterk verminderd. Daarom doen de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) en Natuurpunt extra inspanningen voor de zeldzame diertjes.
Visvrij
"In Haacht, niet ver van Leuven, ligt een oude Antitankgracht. Die is uitstekend geschikt voor de kamsalamander", vertelt Marino Boyen van de VLM. "In 2010 hebben we de grote, lange gracht met dammen in kleinere stukken opgedeeld. Vlakbij legden we twee poelen aan. Omdat de kamsalamander zijn eitjes op planten afzet, kozen we voor een plek met voldoende lichtinval om planten te laten groeien. De gracht wordt ook visvrij gehouden omdat vissen de eitjes en larven zouden opeten. Voor de aanleg en het onderhoud van de poelen werken we samen met Natuurpunt. Ook de gemeente Haacht en vzw HAGOK (Haachtse Geschied- en Oudheidkundige Kring) steunen het project." In de loop van 2017 komen er aan de 3,6 kilometer lange waterloop nog drie amfibiepoelen bij. Zo ontstaat een kleinschalig landschap met voldoende voortplantingswater, struikgewas en open bos. Op termijn moet de kamsalamander van het hele gebied tussen Haacht en Wijgmaal-Broek zijn biotoop maken.
Grootscheepse telling
Vijf jaar na de opstart werpt het kamsalamanderproject stilaan vruchten af. Tijdens een onderzoek eind 2016 telde Natuurpunt meer dan honderd unieke exemplaren in en rond de Antitankgracht. "Twee maanden lang plaatsten we op dertig meetpunten zo'n tweehonderd fuiken", vertelt vrijwilliger Richard Soille. "Van elke kamsalamander die we vingen, bepaalden we het geslacht en de grootte. We fotografeerden ook de vlekken op de buik. Dat was nodig om geen exemplaren dubbel te tellen: het vlekkenpatroon is even uniek als de vingerafdruk van een mens."
Veelbelovende resultaten
Na het verwerken van de honderden identificatiefoto's bleek dat Natuurpunt 106 unieke volwassen kamsalamanders had gevangen, naast 1.242 kleine watersalamanders en 1.052 alpenwaters. "Natuurlijk zijn niet alle dieren in onze fuiken beland. We schatten dat er in het gebied rond de Antitankgracht minstens 300 volwassen kamsalamanders leven", meent Richard Soille. "Het aantal onvolwassen exemplaren is wellicht nog veel groter." De positieve cijfers in Haacht zijn goed nieuws voor de kamsalamander, want buiten enkele uitgezette exemplaren in Boortmeerbeek komt de bedreigde salamandersoort in de regio niet vaak meer voor. In het voorjaar, als de kamsalamander zijn winterslaap achter de rug heeft, voert Natuurpunt Studie een nieuwe telling uit om de evolutie van de soort op te volgen.
Meer info: www.vlm.be en www.natuurpunt.be