In 2018 werden in Vlaanderen meer dan 62.000 visverloven verkocht. De zoetwatervisserij heeft een nieuwe adem gevonden, en dat is mede te danken aan de VLM en haar partners: “Alle maatregelen die de kwaliteit van onze waterlopen verbeteren, komen ook de hengelsport ten goede.”
De zoetwatervisserij heeft haar oubollige imago afgeschud. Op nieuw aangelegde hengelplateaus leren jonge visfanaten met gespecialiseerd materiaal de kunstjes van hun oudere collega’s. Steden als Gent, Brugge en Amsterdam organiseren zelfs ‘streetfishing’-evenementen op hun kanalen en rivieren. De rust, de natuur, de sfeer onder de vissers en de opwinding van een vangst trekken steeds meer mensen aan.
Meer ruimte voor water
De Vlaamse Landmaatschappij (VLM) geeft de hengelsport regelmatig een duwtje in de rug. “Samen met de provincies, de Provinciale Visserijcommissies, het agentschap Natuur en Bos, de Vlaamse Milieumaatschappij, de Vlaamse Waterweg en andere partners nemen we heel wat maatregelen om de waterkwaliteit te verbeteren. Die maatregelen hebben ook een positief effect op de zoetwatervisserij”, zegt Nico Bogaert, afdelingshoofd van VLM Regio West en voorzitter van de Provinciale Visserijcommissie van Oost-Vlaanderen.
“Door waterlopen opnieuw te laten meanderen en ze waar nodig te baggeren, geven we water meer ruimte. Ingebuisde beken en grachten leggen we plaatselijk weer open. Daarnaast werken we aan minder steile, ecologisch ingerichte oevers en leggen we zuiveringsrietvelden, paaiplaatsen en hengelplateaus aan. Nieuwe vistrappen helpen vissen om waterbouwkundige constructies zoals een dijk, dam, stuw of sluis te passeren. De maatregelen kaderen meestal in een ruimer inrichtingsproject voor de omgeving.”
Natuurlijke inrichting
Een mooi voorbeeld van zo’n project is de natuurinrichting van Berlare Broek en het Donkmeer. Daar werd in 2018 en 2019 een paaiplaats – een ‘kraamkamer’ voor vissen – gerealiseerd. Door slib te ruimen en de doorstroming in de plaatselijke sloten te verbeteren, kunnen jonge vissen er opgroeien. De komende jaren worden er ook nog visvriendelijke stuwen en hengelsteigers aangelegd. De maatregelen geven onder meer de zeldzame grote modderkruiper meer kansen.
“In Sint-Kruis-Winkel, een van de buffergebieden rond de Gentse Kanaalzone, richtten we een oude zijarm van de Moervaart opnieuw in”, vertelt Nico Bogaert. “We baggerden de dichtgeslibde arm en creëerden ecologische oevers met waterplanten en rietkragen. Omdat er daardoor minder ruimte overbleef voor vissers, voorzagen we ook hengelsteigers. Bij de inhuldiging in 2018 zette het Agentschap voor Natuur en Bos snoeken uit in het water. Die moeten de uitheemse populatie van zonnebaarzen en blauwbandgrondels helpen inperken.”
Goede afspraken
Hoewel vissers voorstanders zijn van een goede waterkwaliteit en dito visbestanden, heeft de hengelsport natuurlijk ook een impact. Door goede afspraken te maken wil de VLM de zoetwatervisserij steunen en tegelijk de waterlopen en hun vispopulatie beschermen. “De meeste Vlaamse vissers staan positief tegenover een duurzame hengelsport”, weet Nico Bogaert. “Ze zetten vissen na de vangst behoedzaam weer in het water en besteden aandacht aan loodvrij vissen en vissen zonder weerhaakjes. Het gebruik van leefnetten, waarin vissen tijdelijk bewaard kunnen worden, is alleen nog toegelaten bij wedstrijden.”
In de Maalbeekvallei in Grimbergen plant de VLM vanaf 2021 zo’n duurzaam inrichtingsproject. Een drietal vijvers van het vijvercomplex aan de Tommenmolen zullen als hengelvijvers worden ingericht, met paaiplaatsen en hengelplateaus. Nico Bogaert: “We streven naar een waterkwaliteit die gunstig is voor vissen als snoeken en blankvoorns. In samenwerking met Natuurpunt en de Provinciale Visserijcommissie Vlaams-Brabant maken we afspraken rond de toegankelijkheid van de vijvers, het maximale aantal hengelplaatsen en de toegelaten bevissingsperiode. De meeste vissers zijn zelf ook voorvechters van een goede waterkwaliteit en hebben oog voor wat er leeft in, op en rond het water. Als iedereen een handje meehelpt, kunnen natuurinrichting en hengelsport samengaan. Dat principe streven de VLM en haar partners na in diverse inrichtingsprojecten.”